Wereldprimeur: ‘jet’ van jonge ster ontdekt in naburig sterrenstelsel

Met de Europese Very Large Telescope is in de Grote Magelhaense Wolk een zogeheten Herbig-Haro-object gefotografeerd: dit is een straal van materie die door een jonge ster wordt uitgestoten.

Trefwoorden: #accretieschijf, #astronomen, #Grote Magelhaense Wolk, #Herbig-Haro-object, #HH 1177, #jet, #lichtjaar, #materie, #Melkweg, #spiraalarm, #ster, #sterrenstelsel, #stervormingsgebied, #straal, #Very Large Telescope, #zonsmassa

Lees verder

research

( Foto: ESO, A McLeod et al. )

ENGINEERINGNET.BE - De Grote Magelhaense Wolk is een satellietstelsel van de Melkweg dat vooral vanaf het zuidelijk halfrond goed te zien is. Met een afstand van ongeveer 160.000 lichtjaar ligt het praktisch voor de deur.

Niet alleen ligt deze 'Wolk' dicht bij huis, we zien zijn enige spiraalarm ook nog eens van bovenaf, waardoor astronomen goed zicht hebben op de daarin aanwezige stervormingsgebieden.

Een Herbig-Haro-object is een straal van materie die door een jonge ster (in dit geval een object van ongeveer twaalf zonmassa’s) is uitgestoten. Zo'n straal wordt ook wel een jet genoemd. Het is voor het eerst dat een jet buiten de Melkweg in zichtbaar licht is waargenomen.

Het recent ontdekte object, geheten HH 1177, is aangetroffen in het stervormingsgebied N180 B. Met een lengte van bijna 33 lichtjaar is het een van de langste jets van dit type die ooit zijn waargenomen. De jet is sterk gecollimeerd: deze wordt naar het uiteinde toe nauwelijks breder.

Herbig-Haro-objecten geven inzicht in de vroege levensfasen van sterren. Jonge sterren zijn omgeven door een accretieschijf waarin zich materiaal ophoopt dat de ster uit zijn omgeving verzamelt.

Niet al het gas in de accretieschijf bereikt de ster: een deel ervan wordt in de vorm van twee jets loodrecht op de schijf terug de ruimte in geblazen. Astronomen hebben ontdekt dat zowel zware als lichte sterren gecollimeerde jets zoals HH 1177 uitstoten.

Dat doen ze ongeveer op dezelfde manier, wat erop wijst dat de vorming van zware sterren op vergelijkbare wijze verloopt als die van hun lichtere tegenhangers.