Communicatie lost technische problemen op

Technisch sterk zijn in je vak is één ding. Maar dat op een verstaanbare manier overbrengen, een ander. Dat laatste wordt nochtans alsmaar belangrijker.

Trefwoorden: #communicatie, #ingenieur, #technische problemen, #vacatures

Lees verder

HR

Download het artikel in

ENGINEERINGNET.BE - Van ingenieurs en technici wordt steeds meer verlangd dat ze het ook kunnen uitleggen aan mensen die technisch minder goed onderlegd zijn. Steeds meer bedrijven, specialisten en zelfs het onderwijs zijn het daarover eens.

Voor techneuten bestaan er verschillende externe coachingsmogelijkheden om te remediëren. Sommige bedrijven zien er intussen ook de meerwaarde van in en gaan zelfs zover om de trainingen intern te organiseren voor hun personeel. UGent biedt het vak Communicatie vandaag ook in zijn ingenieursopleidingen aan.

“Ingenieurs moeten vaak in teams werken of teams leiden. Ze moeten elkaar goed kunnen begrijpen, maar het ook op een bevattelijke manier aan de klant kunnen uitleggen”, weet Nancy Polet, organisatiepsycholoog bij de internationale Antea Group, met hoofdhuis in Nederland.

“Het probleem stelt zich al veel langer dan vandaag. Wij hebben al 25 jaar een interne academy. Ook werknemers uit België komen hier de communicatie- en vaardigheidstrainingen volgen. Communicatie speelt namelijk een belangrijke rol in een effectieve samenwerking. Zo kun je in verschillende werksituaties effectief samen problemen oplossen. We zijn ervan overtuigd dat bij technisch complexe projecten de inhoud, het proces en de onderlinge relaties in evenwicht moeten zijn.”

De academy is in Nederland dermate succesvol dat ook klanten van Antea Group interesse toonden in de opleidingen. “Momenteel leiden wij een doelgroep van zo'n 1.300 technici van Rijkswaterstaat op in het ‘effectief samenwerken’. Sinds tien jaar is die verschuiving naar meer aandacht voor het geslaagd communiceren en onderling interageren merkbaar”, benadrukt Polet die al 15 jaar actief is bij Antea Group en 10 jaar betrokken bij trainen en opleiden.

Bij technisch complexe projecten moeten inhoud, proces en onderlinge relaties in evenwicht zijn, stelt Nancy Polet, organisatiepsycholoog bij de internationale Antea Group. (Foto © Maarten Coolen)

Bredere focus in opleiding
Die evolutie is ook prof. dr. Hennie De Schepper aan UGent niet ontgaan. Zij is hoogleraar aan de faculteit Ingenieurswetenschappen maar maakt ook deel uit van de werkgroep Talenbeleid. “Waar vroeger vooral de focus lag op de inhoud van de opleiding, is die vandaag verbreed.

Ingenieurs die afstuderen, worden verwacht de nodige communicatievaardigheden te hebben verworven. Ze moeten over technische materie kunnen praten op een vlotte, toegankelijke manier met niet-technici. In hun carrière wordt dit vaak enorm belangrijk. Ingenieurs geven immers vaak leiding aan een team”, benadrukt ze.

“In al onze opleidingen wordt er trouwens veel aandacht aan communicatie besteed. Vroeger was het een verplicht vak in het eerste opleidingsjaar, maar daar zijn we van afgestapt. Vandaag is het een keuzevak. Dat wordt door de studenten meer geapprecieerd. Ze ervaren pas de nood eraan als ze het meteen kunnen toepassen.”

“Communicatie zit eigenlijk al voor een stuk geïntegreerd in de opleiding, zowel mondeling als schriftelijk. Op verschillende momenten moeten de studenten immers rapporteren over de door hen uitgevoerde projecten, zowel aan de begeleider als aan de medestudenten. Op dat moment wordt hen uitgelegd hoe ze een goed verslag en goede presentatie maken. Iedereen moet het verslag kunnen lezen of de presentatie kunnen begrijpen. Dat is in hun latere loopbaan zeker het geval.”

Waarom slechts 6 % van de studenten effectief voor het keuzevak Communicatie kiest? “Het vak Communicatie krijgt enerzijds concurrentie van de vakken Filosofie en Wetenschap, Leer Ondernemen, Biosystemen, Coaching en Diversiteit en Wetenschappelijk Engels. De populairste vakken zijn Biosystemen (ongeveer 35 %) en Leer Ondernemen (ongeveer 40 %).

Anderzijds kiezen enkel diegenen die nog verder aan hun communicatieve vaardigheden willen en moeten spijkeren, nog voor een expliciet vak hieromtrent. Op zich is het positief dat we dat aan die studenten kunnen aanbieden en wordt het door hen ook sterk geapprecieerd.”

(links) “Vandaag is Communicatie een keuzevak. Dat wordt door de studenten meer geapprecieerd. Ze ervaren pas de nood eraan als ze het meteen kunnen toepassen”, geeft prof. dr. Hennie De Schepper, hoogleraar aan de faculteit Ingenieurswetenschappen aan UGent. (Foto : UGent)

(rechts) “Ook in technische beroepen wordt de ontwikkeling van soft skills en sociale vaardigheden steeds belangrijker”, zegt business development manager Patrick Vanhaecke bij SBM. (Foto : SBM)

In het eerste opleidingsjaar organiseert de faculteit ook een extra initiatief met twee oud-studenten, die zich verenigden in “De Redenaar” om de kracht van het overtuigend spreken te promoten. “Ze hebben er hun passie van gemaakt om wetenschappers en studenten bij te staan om tot een degelijke overtuigende spreekstijl te komen. Vanuit deze gedeelde bezorgdheid zijn we tot een samenwerking gekomen”, legt De Schepper uit.

Heldere communicatie
Hier is inderdaad een taak voor het onderwijs weggelegd, meent ook business development manager Patrick Vanhaecke bij SBM (Skills voor bedrijf en medewerker) dat zich op bedrijfsopleidingen toelegt met 50 vaste medewerkers, jaarlijks 2.675 kalendertrainingen en bijna 4.000 in-company trajecten met meer dan 1.900 docenten en bijna 35.000 cursisten.

Vanhaecke ontwikkelde er de opleiding 'Communicatievaardigheden voor ingenieurs en technici’. “We ontwikkelen opleidingen op basis van een 'leernood', in samenwerking met experten. Bij technici merken we een duidelijke nood. Deze opleiding richt zich naar leidinggevende technici, projectleiders en projectmedewerkers die op een gepaste wijze willen communiceren met niet-technici over technische materie.

De training is een meerwaarde voor technici die problemen ondervinden in hun communicatie naar niet-technici toe. Iedereen die binnen de technische branche actief is en die de communicatie met klanten en collega's wil verbeteren, zowel aan de telefoon als in persoonlijke gesprekken, kan eraan deelnemen.”

“De voorkeur van veel technische specialisten ligt in de techniek. Het bedenken en uitvoeren van technisch hoogwaardige oplossingen voor vragen en knelpunten bij klanten geeft veel voldoening en daarmee plezier in het werk, maar er is meer. Er moet met de klant op een begrijpelijke manier gecommuniceerd worden óver techniek.

In deze training leren ze hun vakkennis te combineren met heldere communicatie. Ook in technische beroepen wordt de ontwikkeling van soft skills en sociale vaardigheden steeds belangrijker.”


Door Elke Lamens