ENGINEERINGNET.BE -- Wat vroeger 'common sense' was, kan vandaag uit den boze zijn en onder kartelvorming vallen.
Zonder het te beseffen kunnen organisaties dus in de fout gaan. (Handels)verenigingen moeten extra opletten! Enkele richtlijnen.
Vandaag de dag speelt de antikartelwetgeving in bijna alle landen een belangrijke rol. Toch was het ene land er wat sneller bij dan het andere: de VS voerde zijn eerste wet al in 1890 in. Veel andere landen volgden in de 20ste eeuw, maar toch duurde het in enkele naties, zoals Italië en Zwitserland, tot in de jaren '80 en '90 (Forslid, Häckner, Muren, 2005).
Competitie - of 'concurrentie' - geldt als de drijvende kracht achter de efficiënte allocatie van middelen, economische performantie op lange termijn, technologische vooruitgang en de welvaart in het algemeen. Het doel van een antikartelbeleid is precies deze kracht te beschermen en te vrijwaren.
Het beleid bestaat uit een aantal regels en maatstaven om een bepaald gedrag aan banden te leggen, maar vertaalt zich vooral naar een verbod van sommige gedragsvormen.
Pertinente vragen
De antikartelwetgeving levert het antwoord (of zou toch moeten) op vragen zoals:
(1) wat kan een bedrijf doen indien het geconfronteerd wordt met een overeenkomst tussen zijn toeleveranciers om de prijzen op te drijven?
(2) wat kan een bedrijf doen indien zij geconfronteerd wordt met een dominante tegenstrever die exclusieve toeleveringscontracten afsluit met zijn klanten?
Op Europees niveau zijn het de artikels 81 en 82 van de Europese overeenkomst die de competentiewetgeving behandelen. De Belgische en Nederlandse wetgevers hebben zich hierbij aangesloten.
Wat wel en wat niet?
Als bedrijven (horizontaal) met elkaar in contact komen, dan kunnen zij zich beter houden aan volgende gouden regels:
- zoek géén onnodige contacten met tegenstanders - zowel formeel als informeel
- zorg er bij contact met een tegenstrever voor dat dit deel uitmaakt van een gecontroleerd proces, bijvoorbeeld met een voorafgaandelijk goedgekeurde agenda, met medeweten van een juridische adviseur, met opvolging van correcte verslaggeving
- wissel nooit marktgevoelige informatie uit met een tegenstrever/concurrent
- wees niet bevreesd om op te stappen en een meeting te verlaten - beleefdheid is géén geldig argument in antikartelzaken
- zoek altijd juridisch advies voordat u gaat samenwerken met een tegenstander
- opgelet: zelfs een klant kan uw tegenstrever zijn, bijvoorbeeld: met een bepaald bedrijf heeft u een toeleveringsrelatie op grootdistributieniveau, maar een competitieve relatie op detailniveau.
(Handels)verenigingen?
(Handels)verenigingen zijn extra gevoelige materie: louter hun operationele werking kan al voor problemen zorgen met de wetgever. Enkele voorbeelden: een vereniging die de verdediging van een hele industrietak als één geheel op zich neemt; die als doel heeft leden te informeren over de regulerende of wettelijke ontwikkelingen; die aan lobbying doet voor een hele industriebranche; die specifiek overkoepelende statistieken verspreidt.
Vergis u niet: (handels)verenigingen worden door de wetgever op dezelfde manier behandeld als bedrijven. Beslissingen hoeven zelfs niet legaal bindend te zijn: aanbevelingen van de handelsvereniging vallen er ook onder. Waar dient de vereniging dus van weg te blijven of welke activiteiten zijn illegaal?
Voorbeelden:
- besprekingen over prijzen, marges, prijsverhogingen en in het algemeen informatie die het individuele marktgedrag van haar leden kan bloot leggen
- afspraken maken met betrekking tot 'aanvaardbaar' marktgedrag of tot de 'eerlijke verdeling' van de koek
- het bespreken van de disciplinaire acties tegen prijsvechters
- bedrijfsstandaarden afspreken die er op gericht zijn of die als resultaat hebben dat sommige tegenstrevers uitgesloten worden.
In enkele jaren tijd heeft de wetgeving over eerlijke concurrentie heel wat aan belang gewonnen. De hoogte van de boetes liegt er niet om. Zo werd , bijvoorbeeld in het jaar 2007, meer dan 992 miljoen euro boete opgelegd aan een kartel in de liftensector. Een verwittigd man, vereniging of bedrijf is er nog altijd twee waard!!!
Hubert Lahaut (° 1947 - † 2013) schreef als columnist voor Engineeringnet. Als voormalig hoofdredacteur van zusterblad Maintenance Magazine, liet hij ons delen in zijn uitgebreide kennis en ervaring.
