Zelfrijdende voertuigen: wie betaalt bij schade? (1)

Heden ten dage zijn de zelfrijdende voertuigen zeer dichtbij. De vraag die zich hierbij dan stelt is te weten wie zal betalen in geval er zich een schadegeval voordoet?

Trefwoorden: #juridisch advies, #schade, #Solange Tastenoye, #verzekering, #zelfrijdende voertuigen

Lees verder

Columns

ENGINEERINGNET.BE - De softwarefabrikanten menen dat deze voertuigen veel minder ongevallen met zich zullen meebrengen, maar toch mogen we niet vergeten dat ook de gebruikte software niet onfeilbaar is.

Onze aansprakelijkheidsprincipes zijn complex en de rechterlijke uitspraken erover zijn in overvloed aanwezig. Een belangrijk wettelijk principe dat we hier alvast kunnen aanhalen, is artikel 1382 van ons Burgerlijk Wetboek. Dit artikel stelt dat hij die aan iemand schade toebrengt, is ertoe gehouden deze schade te vergoeden.

Wanneer we het over 'voertuigen' hebben, dan denken we uiteraard eerst aan een toepassing van onze Verkeerswetgeving, maar toch kan ook artikel 1382 hier perfect toegepast worden. Denken we bijvoorbeeld aan een werknemer die het portier van zijn wagen te wijd open doet en een ander voertuig hierdoor schade toebrengt!

Het 'slachtoffer' van deze schade kan hier perfect beroep doen op artikel 1382, maar dan moet hij wel drie voorwaarden kunnen aantonen, nl. dat deze werknemer een fout maakte, dat hij schade leed en dat er een oorzakelijk verband is tussen de fout (het openen van het portier) en de opgelopen schade.

Een 'fout' kan gedefinieerd worden als een daad die een normaal voorzichtig en maatschappelijk bewuste burger in dezelfde omstandigheden geplaatst, niet zou gesteld hebben. Een fout kan bijvoorbeeld een inbreuk zijn op een wetsregel. Bijvoorbeeld: een ingebouwde sensor geeft aan wanneer u op een parking een ander geparkeerd voertuig nadert.

U wordt dus door deze software gewaarschuwd voor een eventuele aanrijding. Gaat u daar niet op in en rijdt u toch door waardoor u het andere voertuig aanrijdt, dan begaat u wel degelijk een fout! Het principe van de 'foutaansprakelijkheid' kan hier dan wel toegepast worden.

In dit geval neemt u namelijk nog steeds zelf de beslissing of u met het voertuig door rijdt of niet. Heeft men daarentegen te maken met een volledig autonoom voertuig, dan liggen de zaken anders. Hier neemt de gebruiker van het zelfrijdend voertuig niet meer zelf de beslissing in verband met het rijden en manoeuvreren en kan hij dus niets meer doen om het ongeval te voorkomen!

'Algemene zorgvuldigheidsnorm'
Ook een inbreuk op de 'algemene zorgvuldigheidsnorm' kan een fout betekenen. In dit geval wordt er nagegaan hoe iemand anders (een normaal voorzichtig en redelijk mens) in dezelfde feitelijke omstandigheden zou handelen (het zogenaamde principe van een 'goede huisvader'). Toch moet men hier opmerken dat ook een 'normaal voorzichtig en redelijk mens' niet onfeilbaar is en zich kan vergissen of fouten maken en hierdoor schade kan toebrengen.

Daarnaast is het van belang dat deze 'normale voorzichtige en redelijke persoon' zich eveneens bevindt in dezelfde feitelijke omstandigheden. Indien uit het onderzoek van de zaak blijkt dat deze mens anders zou hebben gereageerd in dezelfde feitelijke omstandigheden, dan kan er aangenomen worden dat de persoon die wordt aangesproken in verband met de schade, effectief ook de 'algemene zorgvuldigheidsnorm' heeft overschreden.

'Gebrekkige' zaak
Artikel 1384, lid 1 van ons Burgerlijk Wetboek stelt dat 'men aansprakelijk is, niet alleen voor de schade welke men veroorzaakt door zijn eigen daad, maar ook voor die welke veroorzaakt wordt door de daad van personen voor wie men moet instaan, of van zaken die men onder zijn bewaring heeft'.

Er moet aangetoond worden dat er een gebrek aan de zaak is opdat de 'bewaarder' ervan aansprakelijk kan gesteld worden. Bovendien kan dit artikel alleen maar ingeroepen worden door mensen die effectief schade hebben geleden door een gebrek aan de zaak.

Anderzijds, berust de aansprakelijkheid op de schouders van de bewaarder van de zaak en dit zelfs zonder dat er een schuld van zijn kant moet bewezen worden. Er ontstaat ten opzichte van hem een onweerlegbaar vermoeden van aansprakelijkheid.


Wordt vervolgd!

Als zelfstandig juriste verzorgt Solange Tastenoye algemene juridische dienstverlening voor bedrijven, particulieren en zelfstandigen en verenigingen. Haar specialisatie is burgerlijk recht.