ENGINEERINGNET.BE - De Neutron star Interior Composition Explorer (NICER) ving het röntgenlicht op van het onlangs ontdekte zwarte gat MAXI J1820+070, terwijl het enorme hoeveelheden materiaal van een begeleidende ster aantrok.
Hierdoor slonk de corona (de halo van hoogenergetische elektronen rond een zwart gat) in ruim een maand tijd van 160 naar 16 kilometer.
Golven van röntgenstraling creëerden licht-echo’s van het wervelende gas nabij het zwarte gat en onthulde wijzigingen in grootte en vorm van de omgeving.
“Met NICER hebben we licht-echo’s opgevangen die zich dichter bij een stellair zwart gat bevinden dan ooit,” zegt Erin Kara, verbonden aan de Universiteit van Maryland en NASA’s Goddard Space Flight Center.
“Voorheen werden licht-echo’s van het binnenste deel van de accretieschijf alleen waargenomen bij superzware zwarte gaten, die miljoenen tot miljarden zonsmassa’s groot zijn en veranderingen langzaam ondergaan. Stellaire zwarte gaten zoals J1820 hebben veel minder massa en evolueren veel sneller, zodat we de veranderingen op menselijke tijdschalen kunnen zien.”
J1820 bevindt zich op een afstand van zo’n 10.000 lichtjaar in de richting van het sterrenbeeld Leeuw. De begeleidende ster is geïdentificeerd in data van ESA’s Gaia-missie, waardoor de onderzoekers de afstand konden schatten.
De nieuwe resultaten vormen het eerste bewijs dat de corona krimpt wanneer een zwart gat zich voedt. Ze suggereren ook dat het de corona is die de evolutie van een zwart gat aandrijft tijdens de meest extreme fase van een uitbarsting.
Het is voor astronomen belangrijk om te weten hoe het binnenste deel van de schijf en de corona erboven veranderen in grootte en vorm wanneer het zwarte gat materiaal van zijn begeleider aantrekt.
Phil Uttley (Universiteit van Amsterdam): “Als we dit in kaart kunnen brengen voor stellaire zwarte gaten over een periode van weken, kunnen we dit gebruiken voor ons begrip van de manier waarop superzware zwarte gaten over miljoenen jaren evolueren, en de sterrenstelsels waarin zij zich bevinden, beïnvloeden.”
