ENGINEERINGNET.BE - Synchrotrons, ofwel lichtbronnen gebaseerd op circulaire deeltjesversnellers, zijn al tientallen jaren de werkpaarden van het röntgenonderzoek waarmee heel nauwkeurig in materialen gekeken kan worden.
Dit zijn echter enorme installaties, met een doorsnede van honderden meters, en zeer hoge kosten. Nederland heeft geen synchrotron en in Europa zijn er slechts een tiental.
“Ze zijn zo gewild dat er grote wachtlijsten zijn”, vertelt TU/e-hoogleraar Jom Luiten. “Dat is een rem op allerlei onderzoeksgebieden. Bovendien zijn lange-duurproeven niet mogelijk.”
Luiten ontwikkelde daarom Smart*Light, een alternatieve technologie die met een opstelling van slechts enkele meters min of meer hetzelfde kan: het genereren van extreem heldere en coherente röntgenbundels, waarbij het ook nog mogelijk is om snel de energie te variëren.
Daarmee kunnen nieuwe materialen ontwikkeld worden die nodig zijn voor duurzame energie, bijvoorbeeld voor een kernfusiereactor of voor waterstofproductie.
Maar er zal ook grote vraag zijn vanuit medisch onderzoek, nanotechnologie en onderzoek naar metaalmoeheid.
Het prototype van Smart*Light is zo goed als klaar. Luiten verwacht dit jaar de eerste proeven te doen. Daarnaast wordt gewerkt aan de doorontwikkeling van een proefopstelling naar een robuuste gebruikersfaciliteit, waarbij ook meerdere gebruikers met allerlei vragen en gebruikerseisen kunnen worden bediend.
In een volgende fase wordt hardere röntgenstraling opgewekt voor het onderzoek aan objecten met een hoge dichtheid, en ook de lichtintensiteit wordt verder vergroot.
Het doel is binnen enkele jaren bij DIFFER in Eindhoven een onderzoeksfaciliteit te realiseren op basis van de technologie die is ontwikkeld onder leiding van TU/e-hoogleraar Jom Luiten.
Op de foto boven: DIFFER-directeur Marco de Baar (l), TU/e-hoogleraar Jom Luiten en TU/e-voorzitter Robert-Jan Smits bij het tekenen van de MOU.
