Uniek resistentiegen tegen bladvlekkenziekte

Een internationaal consortium kan het resistente Stb16q-gen kloneren en succesvol in tarwe introduceren. Om zo de strijd aan te binden met de gevreesde schimmel Zymoseptoria tritici.

Trefwoorden: #bladvlekkenziekte, #ETH-Zürich, #Florimond Desprez, #INRAE, #klonen, #resistentiegen, #schimmel, #Stb16q, #tarwe, #USDA, #veredeling, #Wageningen University & Research, #Zymoseptoria tritici

Lees verder

research

( Foto: WUR )

ENGINEERINGNET.BE - Tarwe is de meest verbouwde graansoort ter wereld en wordt verwerkt in talloze producten, maar het gewas is ook kwetsbaar voor ziektes en plagen.

Zo gaat in Europa jaarlijks 5-10% van de oogst verloren als gevolg van de door deze schimmel veroorzaakte bladvlekkenziekte, geheten Septoria tritici blotch. Aanhoudend nat weer - waar gebieden door klimaatverandering vaker mee te maken krijgen - vormt een ideale voedingsbodem voor de ziekte.

Een team van onderzoekers van INRAE, Wageningen University & Research, USDA, ETH-Zürich en het veredelingsbedrijf Florimond Desprez is er nu voor het eerst in geslaagd om het resistentiegen Stb16q te kloneren en in te brengen in tarwe. Dit gen is in 2011 door WUR-onderzoekers in een wilde voorouder van tarwe ontdekt.

“Het ingebrachte gen is effectief tegen vrijwel alle tot nu toe geteste Zymoseptoria tritici-varianten en biedt daardoor een breed-spectrum resistentie, onder meer door het vertragen van de penetratie en intercellulaire groei van de schimmel”, zegt WUR-onderzoeker Gert Kema. "Ook wordt de oorspronkelijke donor van Stb16q door geen enkele stam van de schimmel aangetast."

Tot nu toe is Stb16q het enige voor het immuunsysteem van planten belangrijke cysteine rich receptor-like kinase (CRK) gen dat in tarwe is geïdentificeerd.

Een ander resistentiegen tegen bladvlekkenziekte, Stb6, biedt slechts bescherming tegen een zeer smal spectrum van Zymoseptoria tritici-stammen.

"Dankzij beide genen kunnen we nu de mechanismen identificeren en vergelijken die betrokken zijn bij het tegenhouden van de groei van ziekteverwekkers", zegt onderzoeker Cyrille Saintenac van INRAE, het Franse nationale onderzoeksinstituut voor landbouw, voedsel en milieu.

“Dit kan de opmaat zijn naar een belangrijke nieuwe stap in het beschermen van tarwe tegen ziekteverwekkers en het verminderen van het gebruik van pesticiden. Vooral omdat deze CRK’s ook in andere gewassen bij ziekteresistentie betrokken lijken te zijn”, zegt Kema.

“Stb16q is nu via veredeling vrij eenvoudig in te bouwen in commerciële tarwerassen waardoor telers in de toekomst minder oogstverlies hebben en minder hoeven te spuiten.”