ENGINEERINGNET.BE - Luc Van den hove, Algemeen Directeur en CEO van Imec, is al meer dan 40 jaar bezig met innovatie in het domein van chiptechnologie en digitale technologieën zoals mogelijk gemaakt door halfgeleiders.
Hun chiplabo en cleanroom behoren tot de absolute wereldtop. Hij is ervan overtuigd dat de combinatie van verschillende technologieën het mogelijk maakt om slimme oplossingen te bouwen die uitzicht geven op een duurzame toekomst.
Hij was van plan burgerlijk ingenieur-architect te worden. Als één van de betere studenten scoorde hij uitzonderlijk goed op vlak van wiskunde en wetenschappen. Er was ook al vroeg een fascinatie voor design en kunst. “Ik was altijd hopeloos plannetjes aan het tekenen”, zegt hij met een glimlach.
Bijgevolg leek de studiekeuze voor ingenieur-architect een logische optie. Maar met de opkomst van de eerste PC’s en de hype rond micro-elektronica en chips, raakte hij geboeid door elektronica en High Tech. Op de valreep koos hij voor de opleiding burgerlijk ingenieur-elektrotechniek. Het zou hem geen windeieren leggen. “De techniek vertalen naar schoonheid, dat is wat me enorm boeit. Ik denk dat die combinatie nog altijd weerspiegeld wordt in wat ik vandaag doe.”
Superlab
Toen hij in de eindfase van zijn doctoraat zat, zag Imec het levenslicht. Roger Van Overstraeten, zijn lead professor bij elektrotechniek, en een aantal topprofessoren kwamen terug van Silicon Valley, Stanford en Berkeley. Van Overstraeten nam het initiatief samen met de Vlaamse regering om die spirit hier, in Vlaanderen, te implementeren. Van den hove is er van dag één mee ingestapt.
De visie was duidelijk: Imec zou een leading onderzoekscentrum worden in het domein van de micro-elektronica. Toen kreeg het echter nog de naam ‘Superlab’, want de sky was the limit. “Ik had het geluk dat ik op het goede moment op de juiste plaats was. Het was een boeiende tijd waarin het plots mogelijk was grote investeringen te doen en Imec uit de grond te stampen.”
Een leerschool
Het eerste jaar telde Imec een zeventigtal werknemers. Van den hove was verantwoordelijk voor de interconnect technologieën, dus de metallisatie op de chip en de lithografie. Als jonge snaak van 25 jaar werd hij naar Amerika gestuurd om te onderhandelen met grote bedrijven over de aankoop van apparatuur voor hun cleanroom.
“Dat was voor mij een ongelofelijke leerervaring. Ik heb er echt wel de andere dimensie van mijn job geleerd: diplomatie, onderhandelingstechnieken. Die business aspecten gecombineerd met mijn technische achtergrond hebben mij gevormd.”
Trouw
Hij blijft tot op vandaag trouw aan Imec. “Wie zou nu niet trouw blijven aan zo’n mooi bedrijf”, lacht hij. Hij evolueerde in de organisatie al snel van jonge doctoraatsstudent naar manager van een team van 30 à 40 mensen. Stap voor stap werd hij verantwoordelijk voor alle processtappen in de cleanroom. Daarna werd hij VP onder Gilbert Declerck, die Roger Van Overstraeten in 1999 als CEO had opgevolgd.
Declerck was de promotor van zijn doctoraat geweest en ze vormden een goede tandem. Hij werd dan ook snel aangesteld tot COO. De laatste 15 jaar staat hij als CEO aan het roer van Imec dat op vandaag 5.500 werknemers telt.
“Toen we het eerste gebouw zetten, was dat gedimensioneerd op 350 medewerkers. Volgens de visie van Van Overstraeten toen leek dat een goede grootte om kritische massa te hebben. Vandaag zijn we meer dan 10 keer groter. Dat hadden we nooit durven dromen.”
Lokale impact
Voor Imec was het altijd de bedoeling Vlaanderen op de wereldkaart te zetten op gebied van chiptechnologie. Daarnaast is het als onderzoekscentrum met steun van de overheid van groot belang om een lokale impact te veroorzaken. Maar wil je in een klein land een grote economische impact creëren, dan moet je buiten de eigen grenzen kijken.
Ze zijn, vooral de eerste jaren, heel creatief geweest met dat businessmodel. Door bij de start internationaal te gaan samenwerken met bedrijven als Intel, Samsung en dergelijke werd Imec stap voor stap de grootste in hun domein. Net dat gaf Imec de nodige kritische massa en innovatiepotentieel.
De impact die ze daarmee creëren op het lokale ecosysteem is zo veel groter dan wanneer ze van in het begin lokaal zouden gebleven zijn. Dat was soms een moeilijk verhaal. Zeker in de beginjaren kregen ze vaak opmerkingen over het feit dat men de samenwerkingen met internationale bedrijven leek voor te nemen op de lokale. “Wel, ik denk dat onze strategie succesvol gebleken is, ook voor de lokale impact”, zegt Van den hove met enige trots.
Samenwerkingen
Dankzij die strategie is het mogelijk om lokale universiteiten mee te trekken in die internationale samenwerkingen. Imec opent op die manier veel deuren voor een heel divers en groot aantal doctoraatsstudenten. “We hebben nu ongeveer 850 doctoraatsstudenten die een groot deel van hun onderzoek op Imec uitvoeren. Mijn ambitie is om die relatie met de universiteiten nog verder te laten groeien. Intern hebben we de target gesteld om het aantal doctoraatsstudenten te verdubbelen de volgende jaren.”
Die relatie met de universiteiten is ook vanuit het standpunt van Imec een prioriteit. Imec groeit, maar het is onmogelijk om topspecialist te zijn in alle applicatiedomeinen waarvoor chiptechnologie wordt aangewend. Voor de knowhow aan de applicatiekant zijn die partnerships met de universiteiten van groot belang. Daarom fusioneerde Imec in 2016 met iMinds, een Vlaams onderzoekscentrum gespecialiseerd in informatie- en communicatietechnologie. iMinds werkte vooral aan de applicatiekant en was georganiseerd in een model waarbij hun teams embedded zijn in de universitaire campussen.
Start-up begeleiding
Hetzelfde geldt voor samenwerkingen met Vlaamse bedrijven. In programma’s zoals imec.icon bundelen Vlaamse bedrijven en universitaire onderzoeksgroepen de krachten om interdisciplinair onderzoek uit te voeren dat resulteert in toegevoegde economische waarde. Vlaamse bedrijven, start-ups in het bijzonder, krijgen ook toegang tot de technologie en expertise van imec.
“We zijn incubator geweest voor meer dan 300 start-ups via ons imec.istart-programma en we hebben meer dan 120 spin-offs opgericht. Imec kan drempelverlagend werken voor die bedrijven”, verklaart Van den hove. Imec heeft samenwerkingen met de giga FAB’s (de fabrieken waar de chips worden geproduceerd) in Zuid-Korea en Taiwan. Een klein bedrijf dat een chip wil ontwerpen zal nooit hun aandacht kunnen trekken.
Imec brengt die vragen samen en kan via hun goede relaties gecombineerd chips laten maken voor die start-ups. Maar het gaat veel verder dan dat. Imec biedt ook ondersteuning in chipontwerp, testing, verpakking, de volledige value chain. Door die strategie van internationalisering openen ze het hele ecosysteem voor de lokale bedrijven.
Precompetitief model
Het ontstaan van Imec als interuniversitair micro-elektronica centrum vond zijn oorsprong in het feit dat de nodige investeringen zo groot waren dat één universiteit die niet kon dragen. “Via die samenwerkingen tussen de universiteiten proberen we de connectie onderling te versterken. Imec kan daarbij optreden als neutrale partner”, zegt Van den hove hierover. Hetzelfde geldt voor de industrie. Imec brengt schijnbare concurrenten samen om samen te werken. “Dat is de core van ons model. De technologie wordt zo duur en complex dat het onmogelijk is voor één bedrijf om dit alleen te dragen.
Hiervoor hebben ze een gesofisticeerd precompetitief model ontwikkeld waarbij regels zijn opgesteld over wat men bekijkt met welke bedrijven in welke fase. Want wat precompetitief is voor één deel van de waardeketen kan al heel competitief zijn voor een ander. “Het in de praktijk brengen van dat open innovatiemodel is ook een deel van de innovatie die we als Imec gebracht hebben.”
Waarden en normen
Door de diversiteit van de sectoren waarin Imec werkzaam is (gezondheidszorg, AI, beveiliging, …) komen ze ook in aanraking met ethische kwesties. Hoewel Imec zo goed als nooit zelf ontwikkelt voor de eindgebruiker, hebben ze een eigen ethische commissie, bijkomend op de uitgebreide assessments die de bedrijven zelf doen.
“We hechten heel veel belang aan onze Imec values waar integriteit een heel belangrijke pijler is. De manier waarop we met technologie en met mensen omgaan is een essentieel deel van onze waarden. Daarbij leggen we een sterke focus op duurzaamheid.” Imec heeft een groot sustainability programma rond chipfabricatie waar ze met heel de industrie samenwerken rond het meer duurzaam maken van het manufacturing proces van de chips.
Delen van kennis
Enorm veel kennisopbouw dus, maar kennisverspreiding is een even groot en essentieel onderdeel van hun taken. “We hebben de laatste jaren veel meer de focus gelegd op wetenschapscommunicatie. Het uitdragen van het belang van technologie om een aantal van de grote uitdagingen van de maatschappij aan te pakken, daar geloven we echt in.
Technologie zal nodig zijn om klimaatverandering aan te pakken, om een aantal grote duurzaamheidsvraagstukken op te lossen. Denk maar aan het meer betaalbaar maken van de gezondheidszorg in een vergrijzende maatschappij, het zorgen voor goedkoper voedsel voor meer mensen op de planeet, … Het zijn allemaal zaken waar meer technologie essentieel zal zijn. Maar veel mensen zijn zich daar niet bewust van.”
Diversiteit
Ter nagedachtenis van imec-oprichter Roger Van Overstraeten werd in 2001 de RVO-Society in het leven geroepen. Dat resulteerde in twee initiatieven: Scivil (het kenniscentrum voor citizen science) en Brightlab, een STEM-onderwijslabo. Brightlab is heel sterk bezig met acties naar jongeren toe. Ze gaan scholen helpen om het technisch onderwijs uit te bouwen. Hierbij leggen ze fel de nadruk op diversiteit, het is belangrijk om interesse voor technologie te stimuleren bij alle kinderen en jongeren.
“De diversiteit die we op Imec hebben is van groot belang. We hebben hier 100 nationaliteiten, mensen komen van over heel de wereld. Diversiteit is een heel goede voedingsbodem voor creativiteit en dan heb ik het niet alleen over die multiculturele diversiteit en genderdiversiteit, maar ook over multidisciplinariteit. Mensen die met verschillende achtergronden komen zijn zo belangrijk om creativiteit te bevorderen.”
Marketplace
Dat vertaalt zich ook in de infrastructuur, de manier waarop de ruimtes zijn ingericht. Alles om random contacten tussen verschillende afdelingen en disciplines te bevorderen.
“We zijn trouwens ook bezig met het ontwerpen van een volgend kantoorgebouw waar we echt een open, dynamische Marketplace willen opzetten in de sokkel van het gebouw. Juist om die cross-contacten tussen de verschillende afdelingen te motiveren. Ik ben een heel sterkte voorstander van on site werken. Het verhaal van remote working heeft zeker ook zijn voordelen. Maar in een innovatieve, creatieve omgeving zoals de onze, zijn die persoonlijke contacten die niet gestructureerd zijn van groot belang.”
Bescheiden blijven
Bij vragen naar dromen voor de toekomst benadrukt Van den hove dat het hun grootste drijfveer is om hun impact op de maatschappij te vergroten, zowel lokaal als wereldwijd. Imec is een non-profit en bijgevolg niet gedreven door ‘groei om de groei’.
“Het is dus pertinent om continu scherp te blijven. We willen de waarde die we leveren aan onze partners en aan de maatschappij verder uitbouwen. Het is niet omdat je succesvol geweest bent in de voorbije tien jaar dat het succes automatisch gegarandeerd is voor de volgende tien jaar. We moeten heel bescheiden blijven.
We hebben deze positie enkel en alleen maar bereikt dankzij de steun van onze talrijke stakeholders en van de overheid. De vertrouwensrelatie die we uitgebouwd hebben met die stakeholders is cruciaal. Het opbouwen van die credibiliteit duurt lang, maar die kan heel snel weer verdwenen zijn. Imec moet zich bij wijze van spreken continu heruitvinden, want de wereld verandert heel snel.”
