ENGINEERINGNET.BE - Bij de kernramp op 11 maart 2011 in Japan kwamen grote hoeveelheden radioactieve stoffen vrij en moesten er bijna 200.000 mensen geëvacueerd worden. "Als de wind niet overwegend naar de oceaan gewaaid had, zouden de gevolgen nog veel erger geweest zijn."
"Alle kerncentrales in de Europese Unie werden aan een zogenaamde stresstest onderworpen. Die had echter geen betrekking op de externe noodplannen", aldus de Hoge Gezondheidsraad.
"Hoe onwaarschijnlijk het ook lijkt, een ernstig nucleair ongeval kan zich werkelijk voordoen, zelfs in technologisch geavanceerde landen zoals België. Alle Europese veiligheidsinstanties zijn tot dezelfde conclusie gekomen in een recent gemeenschappelijk rapport (HERCA, WENRA, 2014)."
Dat de gevolgen van een ernstig nucleair ongeval beperkt blijven tot de onmiddellijke omgeving van de site (bijvoorbeeld een 10-tal kilometer voor een evacuatie, redactie) wordt tegengesproken door de praktijk", zo klinkt het. "Kijk maar naar Fukushima. Ondanks de gunstige weersomstandigheden moesten gebieden op 30km en meer van de ramp ontruimd worden."
"Een ernstig ongeval in een Belgische of een dicht bij de grens gelegen centrale zou in een dergelijke straal tot één miljoen personen treffen, om nog maar te zwijgen van de gevolgen voor de economische activiteiten en de Europese verkeersknooppunten", claimt de HGR.
"Het ongeval in Tsjernobyl heeft bovendien aangetoond dat vrijgekomen radioactief jodium op een afstand van 100km en verder schildklierkanker kan veroorzaken bij gevoelige populaties."
De Hoge Gezondheidsraad doet een aantal concrete aanbevelingen:
Een kwetsbaarheidsanalyse: dient om te bepalen welke elementen een verergerende rol kunnen spelen bij een ongeval. Bijvoorbeeld: de aanwezigheid van andere industriële activiteiten, de transportinfrastructuren, de impact op kwetsbare bevolkingsgroepen (ontruiming van ziekenhuizen en rusthuizen), de energiebevoorrading, enz. "Een dergelijke analyse dient ook rekening te houden met scenario’s die zeer onwaarschijnlijk zijn, maar zware gevolgen kunnen hebben."
Uitbreiding van de planningzones: minimaal 20km voor de evacuatie, minimaal 100km voor de snelle verdeling van niet-radioactief jodium bij de doelpopulaties en het in veiligheid brengen.
Rehabilitatiestrategieën op lange termijn om het sociale en economische weefsel van de getroffen gebieden weer op te bouwen. Ieder ernstig ongeval zal een internationale dimensie hebben, waardoor de bilaterale en Europese akkoorden en coördinatie moeten worden versterkt.
Transparanter communicatie over nucleaire veiligheid en over de noodplanning processen, zoals in Frankrijk: "Momenteel worden de beslissingen in België genomen in een beperkte kring van nucleair deskundigen en politici. De communicatie met het publiek verloopt nog vaak in één richting. Alle betrokken partijen, waaronder ook de bevolking, moeten aan de communicatie deelnemen in een wettelijk kader. De nieuwe sociale media zouden in deze aanpak geïntegreerd moeten worden."
Een Europese veiligheidsinstantie binnen de Europese Unie, "onafhankelijk van de exploitanten en politieke beheerders" zodat er de nodige transparantie heerst in verband met belangenconflicten.
"Alle mogelijke scenario’s, inclusief de minst waarschijnlijke, en de kwetsbare punten moeten grondig worden onderzocht", besluit de Hoge Gezondheidsraad.
