ENGINEERINGNET.BE - Het totaal aantal gemeten zwaartekrachtsgolven komt daarmee nu op elf. Tien daarvan kwamen van botsende zwarte gaten, één van twee botsende neutronensterren.
Bij de vier nieuwe metingen zit ook het verste signaal van elkaar opslokkende zwarte gaten dat ooit is gemeten. Dat komt van een botsing op circa vijf miljard lichtjaar afstand van de aarde tussen het zwaarste paar zwarte gaten dat tot nog toe is gezien: 85 maal de massa van de zon.
Bij die botsing werd de energie van vijf zonsmassa’s omgezet in trillingen van ruimte en tijd. Op 29 juli 2018 bereikten die rimpelingen de ultragevoelige laserdetectoren op aarde.
Fysici en astronomen van het Nederlands instituut voor subatomaire fysica (Nikhef), de Radboud universiteit, de Vrije Universiteit en de Universiteit van Amsterdam hebben aan de analyses bijgedragen.
‘Dit resultaat laat zien dat we met LIGO/Virgo nu gemiddeld aan een registratie in de vijftien dagen meetwerk zitten’, zegt astrofysicus Patricia Schmidt van de Radboud Universiteit. ‘Gravitatiegolven worden een gewoon kosmisch signaal.’
Volgend jaar begint een nieuwe meetperiode van de Amerikaanse en Europese detectoren, waarbij mogelijk ook nog een nieuwe detector in Japan aansluit.
Door de verspreiding van detectoren over de aardbol wordt het mogelijk om de bron van een signaal aan de hemel preciezer aan te wijzen. Astronomen kunnen op die plaatsen met hun telescopen speuren naar eventuele oplichtende bronnen.
Een van de ‘hot topics’ bij de analyses van zwaartekrachtgolven is de vraag of er aanwijzingen zijn dat de zwarte gaten zelf ook om hun as draaien.
In een van de nieuwe metingen is voor het eerst bewijs gevonden voor spin van in ieder geval een van beide zwarte gaten, zegt Nikhef-onderzoeker Sarah Caudill, een specialist in draaiende zwarte gaten.
Om statistische redenen leek dit signaal aanvankelijk te onbeduidend. Combinatie van alle meetsignalen leverde vervolgens toch een van de fraaiste observaties op van de versmelting van twee verre zwarte gaten, waarvan de positie nauwkeurig aan de hemel kon worden aangewezen.
