ENGINEERINGNET.BE - Voordat kandidaat-geneesmiddelen op mensen worden getest, wordt uitgebreid onderzoek verricht naar de werkzaamheid in (proefdier)modellen.
De voorspellende waarde van deze modellen blijkt vaak beperkt, waardoor er veel kandidaat-geneesmiddelen afvallen tijdens studies met patiënten. Dit leidt tot vertraging en zeer hoge kosten.
Nu blijven alternatieven voor dierproeven vaak op de plank liggen, omdat onduidelijk is op welke manier ze bruikbaar zijn in de praktijk of omdat ze onvoldoende gevalideerd zijn als 1-op-1 vervanging.
Om hier verandering in te brengen gaan TNO, Stichting Proefdiervrij en Galapagos investeren in onderzoek naar een slimme integratie van patiëntgerichte modellen en technieken die al ontwikkeld zijn.
Gezamenlijk kunnen deze modellen waardevolle informatie geven over de werkzaamheid van kandidaat-medicijnen, voordat deze in de mens worden getest. Voorbeelden daarvan zijn in vitro technieken zoals organ-on-a-chip, computer simulaties, systeem biologie en big data analyses.
Er wordt begonnen met onderzoek naar fibrose, een aandoening waarbij lichaamsfuncties verminderen als gevolg van littekenvorming. In een later stadium worden ook modellen voor andere ziekten en aandoeningen in kaart gebracht.
Roeland Hanemaaijer, senior onderzoeker bij TNO: “De typen geneesmiddelen die tegenwoordig ontwikkeld worden, zijn fundamenteel anders dan die van vroeger. Bovendien wordt steeds meer gekeken naar de werkzaamheid bij individuele patiënten. Juist daarom kunnen meer patiënt georiënteerde methoden een belangrijke rol spelen, in plaats van proefdiergerichte methoden.”
Het initiatief draagt bij aan de ambitie van de Nederlandse overheid om in 2025 koploper te zijn op het gebied van proefdiervrije innovaties.
