Download het artikel in 
ENGINEERINGNET.BE - Elders in dit blad benadrukt Agoria het belang van deze technologie. “Grote publieke operatoren zien dit echter niet als een geschenk. Het vergt enorme investeringen en de concurrentie op de enhanced broadband zal snijden in hun eventuele winst”, zegt Joeri Tranchet, managing director 5G bij uitdager Citymesh dat vandaag als enige over een vergunning beschikt om de 3,5 Ghz-band (de 5G band) bij ons te exploiteren.
Bedrijven zoeken hoge bandbreedte, snelle data-uitwisseling, mobiele en privé-communicatie. 5G heeft hiervoor de juiste karakteristieken. De nieuwe standaard heeft als belangrijk voordeel dat geen proprietary devices ontwikkeld moeten worden. Er zullen standaardtoestellen op lopen, wat voor volume en dus voor meer toepas-singen zal zorgen. Met 5G kan aan dynamische ‘network slicing’ gedaan worden.
Dat verdeelt de beschikbare bandbreedte in ‘schijfjes’. Elke schijf kan toegewezen worden aan bepaalde functionaliteiten zoals cctv, internet toegang, wearables, noodhulp… Naar gelang de vraag, urgentie, prioriteit, contract,… kan die schijf dynamisch open- en/of dichtgetrokken worden ten voordele van een andere schijf. “Met 3G was er ook al sprake van Quality of Service (QoS) maar die was niet dynamisch”, aldus Joeri Tranchet. De 5G-standaard kent nu Release 15. Veel van deze waardevolle features komen eraan in versie 16 die voor juni 2020 is voorzien.
Toepassingen
Citymesh biedt een eigen ‘bubbel’ (een privaat netwerk) aan, zodat de gebruiker onafhankelijk is van een extern datacenter of van anderen op het netwerk. Interessant voor luchthavens, bijvoorbeeld. De praktijk toonde dat publieke netwerken bij crisis-momenten heel snel overbelast raken en, soms uit veiligheidsoverwegingen, wellicht zelfs plat gaan. Dat is niet zo met een 5G-netwerk dat, net als een eigen VPN-connectie, in de lucht blijft en ‘mission critical’ toepassingen blijft dragen.
Havens en grotere fabrieken kunnen gediend zijn met een draadloos netwerk op hun site. Arcelor Mittal experimenteert met autonoom transport via de steelslabcarriers op de 40 km² grote Gentse site. “Een mobiele toepassing, zeer kritisch, op de eigen site. Camera’s, snelle interactie, en gegarandeerd altijd werken. De ideale priva-te 5G-case.” Andere vaak genoemde toepassingen: oproepsystemen voor healthcare, security, autonome voertuigen, drones,…
Eerste gebruikers
“Containerterminals worden de eer-ste gebruikers”, zegt Tranchet. Zo had de containerterminal in Zeebrugge 80 wifi-accespoints voor een gebied van 1,5 km². Daarmee haalde het zo’n 90% beschikbaarheid van zijn connectie. Tien procent onbeschikbaarheid betekent 10% productieverlies… “Nu bestrijken we dat uitgestrekte gebied met twee antennes die een volledig redundante dekking garanderen.”
Citymesh ontwikkelde een eigen zender/ontvanger (Customer Premis Equipment - CPE) eerst voor offshore en nu ook voor de industrie. “We bouwen de CPE op een heftruck die op de site rondrijdt. Er zit ook een terminal op die met ons systeem verbonden is.” Deze uitrusting komt in twee formats: een grote industriële versie voor outdoor straddle carriers en een kleine die een operator aan de broeksriem kan mee-dragen om te gebruiken met scanners en andere randapparatuur. “Op die manier kan je snel uitrollen, schalen en dienen de bestaande eindgebruikerstoestellen niet vervangen te worden”
Met 5G is men niet ‘gebonden’ aan het eigen domein. Er kunnen akkoorden opgemaakt worden om buiten de eigen ‘bubbel’ te communiceren. “Via roaming of via een tweede simkaart, bijvoorbeeld.” Tranchet wijst er op dat E-sim een belangrijke driver hierin is. Deze chip, die reeds bestaat als device maar waarover in België nog geen akkoorden zijn, zal tot zes verschillende profielen kunnen dragen. “Wij testen E-sim waarop we profielen kunnen zetten en op ons netwerk authenticeren.”
De veiling
Er is nog veel onduidelijkheid rond de veiling van het spectrum op de 3,5 Ghz band. Die is er vooral omdat er nog geen eensgezindheid is over de verdeling van de opbrengsten tussen Vlaanderen, Wallonië en Brussel. Aangezien er momenteel geen federale regering is, wordt nu geen vooruitgang geboekt. De voorziene veiling zou blokken van minimum 10 en maximum 100 Mhz veilen. Voor 20 jaar. Er is 400 MHz beschikbaar. Elk van de grote drie, die allen geïnteresseerd zijn, zouden dus een 100 MHz aan spectrum kunnen kopen.
En dan is er nog eens 100 MHz voor een mogelijke vierde operator. Tranchet twijfelt aan de commerciële haalbaarheid voor een vierde ‘nieuweling’. “Er is nog niemand opgedaagd. Daar zijn redenen voor. Als challenger zou die minstens 10% onder de prijs van de anderen moeten duiken terwijl zijn kosten ongetwijfeld hoger zullen zijn. Bestaande operatoren kunnen hun antennes op hun torens plaatsen. Een vierde zou die torens wellicht moeten vervangen…” Anderzijds: “Het is onze ambitie dat wij de vierde operator kunnen zijn om het netwerk voor B2B en hulpdiensten te blijven gebruiken.”
Technologie
Een beperkt aantal globale toeleveranciers beheerst de 5G-technologie: ZTE, Huawei, Ericsson en Nokia. “Wij kozen voor de technologie en de visie van Nokia.” Nokia verwacht het komende decennium de helft van zijn inkomsten uit dit soort netwerken te halen. Citymesh gebruikt NDAC (Nokia Digital Automation Cloud), een lokale bubbel die grotendeels automatisch gemanaged wordt. Daar bovenop kunnen softwarelagen gelegd worden zoals track & trace, cctv, push-to-talk/video en dronecommunicatie.
Zo lopen er in Kortrijk al proeven met de Nokia Safety Drones om de hulpdiensten bij incidenten een duidelijk beeld van de situatie te geven. “We mogen vanuit Brugge de drone laten opstijgen in Kortrijk en hem zelfs over mensen laten vliegen.” Aan het automatisch opstijgen en landen vanuit een weerbestendige koepel wordt met Nokia nog gesleuteld. Citymesh heeft een klasse 1 dronepiloot en ingenieur in huis. Zijn CEO, Mitch De Geest, is trouwens lid van de brandweer.
Door Luc De Smet
Kader 1: Offshore
Citymesh bouwde al een 5G-netwerk op de Noordzee dat schepen, windfarms en de kust verbindt. Een sterk groeiende markt. Prijsgewijs zit 5G beterkoop, is het sneller en ook betrouwbaarder dan VSAT-communicatie.
“VSAT wordt verkregen aan 10.000 euro per schip per maand voor een verbruik van een paar gig. Bij ons gaat het om 2 à 3 TB per maand.” Er is een ‘dekkend’ netwerk rond de Belgische kust. “Voor offshore wordt het netwerk verder uitgebouwd richting Terneuzen.”
Kader 2: Citymesh
ontstond in 2006 met de uitrol van draadloze wifi-netwerken en connectiviteit voor steden, campings, vakantieparken, evenementen… “Wifi is vandaag ons ‘bread & butter’”, zegt Joeri Tranchet. Maar veel toepassingen hebben duidelijk iets anders nodig. “Kritische netwerken en diensten vroegen ons specifieke, gegarandeerde spectra. De 3,5 Ghz-band is daarvoor zeer geschikt en is vandaag de primaire band voor 5G.” Niemand anders bleek destijds geïnteresseerd in deze band. Niemand deed wat wij deden.”
In 2015 kreeg Citymesh twee blokken van 20 MHz (tussen de 3,4 en de 3,8 GHz) toegewezen tot eind 2025. Een jaar later nam het die in gebruik. Nog een jaar later werd 3,5 Ghz de Europese 5G-frequentie. “Wij verzorgden toen al gereserveerde communicatie voor hulpdiensten. Tijdens de Gentse Feesten liep het nieuws op de lichtkranten en de coördinatie van politie-operaties over een antenne op het Belfort.”
Citymesh telt vandaag zestig medewerkers. Tegen eind 2020 plant men met een honderdtal te zijn. In januari verhuist het hoofdkwartier van Brugge naar Oostkamp. Er komt een demoruimte voor 5G-toepassingen: slim stadsmeubilair, drones en andere devices… Citymesh nam onderweg andere bedrijven op: Meshbone en In Any Event. Het heeft ook een kantoor in Houston (VS). “Bij Deepwater Horizon zetten we beelden van het lekkende boorplatform op stabiele streams, vanuit Brugge. We zijn er gebleven als Ncentric.”
