Ontwikkeling precisie-geneeskunde voor hersenaandoeningen

Onder de naam Brainmodel werken zes Nederlandse kennisinstellingen samen om pluripotente stamcel-technologie in te zetten voor de behandeling van hersenaandoeningen.

Trefwoorden: #brainmodel, #geneeskunde, #hersenen, #research

Lees verder

research

( Foto: Brainmodel )

ENGINEERINGNET.BE - Voor veel hersenaandoeningen wordt steeds duidelijker welke DNA-afwijkingen verantwoordelijk zijn, maar wat nog ontbreekt is een goede systematische benadering om deze kennis en onderliggende biologische mechanismen te koppelen aan behandelmogelijkheden.

Het Brainmodel-consortium wil deze methoden integreren met diagnostische technieken en relateren aan andere technieken zoals EEG, om zo de optimale behandeling te vinden voor individuele patiënten.

De nieuwe methodes zijn gebaseerd op patiënt-eigen cellen, waarmee netwerken van levende zenuwcellen in kweekbakjes worden geproduceerd. Deze lijken sterk op de zenuwnetwerken in onze hersenen.

Dit heet pluripotente stamcel-technologie (iPSC). Met name voor hersenaandoeningen zijn IPSC-gebaseerde strategieën veelbelovend, omdat deze het probleem ondervangen dat onderzoekers moeilijk toegang kunnen krijgen tot hersenweefsel van levende patiënten om onderliggende oorzaken te bestuderen.

Brainmodel zet iPSC-gebaseerde analyses in om afwijkende cellulaire functies te detecteren in het materiaal van patiënten met hersenaandoeningen en deze te koppelen aan klinische uitkomstmaten, zoals EEG-biomarkers en symptoomschalen.

Vervolgens testen de onderzoekers of de afwijkende cellulaire eigenschappen, waarbij er een verstoorde balans is tussen positieve en negatieve signalen die zenuwcellen naar elkaar sturen, in de IPSC-gebaseerde analyses met bestaande medicatie te verhelpen zijn.

Als dit niet mogelijk is, zet Brainmodel speciaal ontwikkelde nanochip-technologie in om op grotere schaal iPSC-gebaseerde analyses uit te voeren.

Op die manier wordt grootschalig medicijnonderzoek mogelijk, inclusief het ontwerpen van nieuwe medicatie. Hiervoor worden humane zenuwcellen gekweekt op nanochips, om cellulaire analyses te automatiseren en op te schalen. Zo kunnen honderd keer meer geneesmiddelen getest worden en ook specifieke, nieuwe geneesmiddelen ontwikkeld worden.

Het Brainmodel-consortium bestaat uit VU Amsterdam, Amsterdam UMC, Radboudumc, Erasmus MC, UTwente, Radboud Universiteit en Vincent van Gogh Center for Neuropsychiatry. Budget: 4 miljoen euro.