Download het artikel in 
ENGINEERINGNET.BE -- Na een jarenlange rekruteringsstop begon de NMBS-Groep in 2006 opnieuw met het aanwerven van mensen. Reden? Een ‘vergrijzend’ personeelsbestand en een toenemend aantal ‘klanten’ (treinreizigers), maar ook talrijke nieuwe projecten.
Christian Smets, Expert Corporate Recruitment: «Automatisering en nieuwe technieken dringen volop door in de geledingen van de NMBS. Daarom zoeken we veel meer dan vroeger naar ‘hoger opgeleid technisch onderlegd’ personeel.
Intussen hebben we al meer dan 1.000 industriële en burgerlijke ingenieurs in dienst, op een totaal van 36.000 werknemers. En hun aantal moet nog stijgen. Vorig jaar was het de bedoeling om er tachtig aan te werven, en dit jaar beogen we zo’n 125 mensen met een dergelijk diploma in dienst te nemen.»
Enkele barrières
Helaas blijkt het invullen van de vacatures voor ingenieurs geen evidentie te zijn. Meer nog: de rekruteerders moeten bijzonder inventief te werk gaan om zelfs maar een gedeelte van de vacante posten ingevuld te krijgen.
Christian Smets: «Jaarlijks studeren er in België ongeveer 2.000 ingenieurs af en dat is veel te weinig om aan de nationale vraag naar dit profiel te voldoen. Bovendien voorzien alle bedrijven in heel wat voordelen om hun werknemers-ingenieurs te kunnen behouden. Het is dus zowieso al geen evidentie om mensen met dit diploma aan te trekken.»
Extra handicaps
«Maar de NMBS-Groep heeft nog enkele extra handicaps. Zo kunnen we bijvoorbeeld moeilijk mensen uit het buitenland aanwerven omdat het bij ons noodzakelijk is dat alle medewerkers Nederlands en/of Frans spreken. De landen waar deze talen worden gesproken, hebben allemaal zelf met een nijpend tekort aan ingenieurs te kampen.
Een andere barrière is dat weinigen weten welke carrièremogelijkheden de spoorwegen bieden. Meer nog: velen staan er niet bij stil dat de spoorwegen van vandaag een hoge graad van automatisering en speciale technieken vereisen.
Met andere woorden: er wordt nog al te vaak gedacht dat we enkel treinbestuurders en conducteurs aanwerven, waardoor we zelden een spontane sollicitatie van ingenieurs binnenkrijgen.
Maar als Mozes niet naar de berg gaat, gaat de berg wel naar Mozes. De afgelopen jaren hebben we flink geïnvesteerd in innovatieve campagnes om de troeven en mogelijkheden van de NMBS-Groep in de kijker te stellen. En deze inspanningen beginnen stilaan te renderen...»
Nog een bijkomende hindernis is dat de NMBS-Groep qua rekruteringsbeleid in 2006 volledig van scratch moest beginnen. Er was op dat moment geen afdeling die zich met deze taken bezighield, laat staan dat de firma kennis van de moderne rekrutering- en ‘image building’-technieken in huis had.
Specifieke acties voor ingenieurs
Ingenieurs zijn één van die knelpuntberoepen waarvoor de NMBS een tandje moet bijsteken om de vacatures ingevuld te krijgen. Om specifiek deze doelgroep te bereiken, is ze al twee jaar hoofdsponsor van BEST, een studentenorganisatie die op zes ingenieurscampussen een wedstrijd organiseert (gevolgd door een finale op Benelux-niveau).
Christian Smets: «We zorgen ervoor dat bepaalde van onze ingenieurs er als ‘ambassadeur’ optreden en meehelpen bij het uitdenken van de oefeningen. Dit zorgt niet meteen voor veel directe aanwervingen, maar op die manier kunnen we de studenten wel laten zien dat we een hoogtechnologisch bedrijf zijn. En we zijn ervan overtuigd dat dit op termijn zal renderen. Daarnaast hebben we vorig jaar een eerste jobdag voor ingenieurs georganiseerd.
Bij de opening van het Diabolo-project konden geïnteresseerden een ritje met de nieuwe gewestelijke expresstrein doen, om vervolgens het nieuwe station van Zaventem-luchthaven te bezichtigen. In de namiddag was er dan een soort van ‘speed dating’ voor alle vacatures: de participanten kregen de kans om een kort gesprek te hebben met de verantwoordelijke van de jobs waarin ze waren geïnteresseerd.
Vervolgens mochten ze aan de selectieproeven deelnemen en nog dezelfde avond kregen ze een antwoord of ze al dan niet werden aangeworven. Deze dag was een groot succes. Vandaar dat we dit initiatief dit jaar zeker nog eens zullen herhalen.»
Daarnaast gebruikt de NMBS-Groep ook de ‘typische’ kanalen, zoals presentaties op de campussen, bedrijfsbezoeken voor studenten, mogelijkheden voor stages, ... Tenslotte geven twee ingenieurs die bij de spoorweggroep werkzaam zijn, cursussen op de VUB en Ugent, waarmee ze natuurlijk een direct communicatiekanaal naar de studenten hebben.
Wie zoekt de NMBS-Groep?
Het profiel dat de spoorweggroep zoekt, is heel divers. Christian Smets: «We hebben vooral nood aan mensen met een specialisatie elektromechanica, elektriciteit of elektronica. Over het algemeen gaat onze voorkeur uit naar industrieel ingenieurs omdat deze gemakkelijker voor projecten op het terrein inzetbaar zijn.
En daar is er flink wat beweging momenteel. Zo werkt de NMBS sinds enkele jaren aan een efficiëntere werking. In dit kader worden bijvoorbeeld de 368 lokale seinhuizen vervangen door tien overkoepelende en volledig geautomatiseerde landelijke seinhuizen. Er is ook het ‘Be-Lean’-project dat een efficiëntieverbetering van 30% bij het onderhoud wil realiseren. Een ander voorbeeld van een interessant domein is het vernieuwen van de treinstellen.
Want die hebben een levensduur van veertig jaar, maar worden na twintig jaar volledig gestript en volgens de nieuwste veiligheidsnormen en consumentenvereisten heringericht. Ook daarvoor hebben we verschillende ingenieurs nodig. En dan zijn er natuurlijk nog de projecten die door de Europese Commissie worden opgelegd, zoals TBL1+ waarvan de uitrol nu bezig is. Het gaat om een bakensysteem dat zowel op de locomotief wordt bevestigd als in het spoor ligt.
Als een trein dat baken overschrijdt aan een snelheid van meer dan 40 km/uur zal er automatisch een noodstop gebeuren. Tegen 2016 moet dit project effectief zijn geïmplementeerd, waarna onmiddellijk een tweede fase van start gaat, namelijk de ETCS of European Train Control System.
Daarvan is het de bedoeling dat er een remcurve wordt berekend zodat de trein altijd weet welke maximale snelheid hij mag halen om aan het baken te kunnen stoppen. Dit zijn heel erg interessante projecten voor industrieel ingenieurs, en dit zowel op het vlak van ontwikkeling als uitrol.»
Ook burgerlijke ingenieurs
Maar dat betekent niet dat de NMBS geen burgerlijke ingenieurs nodig heeft. Want er zijn ook verschillende vacatures als studie-ingenieur. Christian Smets: «In deze jobs zijn leidinggevende eigenschappen minder belangrijk. Daar staat echter een grote desk-creativiteit tegenover.
Zo is de man die op onze recente rekruteringsaffiche poseert, nu bezig met het zoeken naar een oplossing voor de condensatievorming op de bovenleidingen bij vriesweer. Een ander voorbeeld is iemand die een computerprogramma heeft geschreven waarmee hij eenvoudig kan detecteren wat de oorzaak is van een defect aan de dieselmotor van een locomotief.
Dergelijke initiatieven komen trouwens vaak van de ingenieurs zelf: de NMBS-Groep stimuleert creativiteit en heeft oor naar elk voorstel om tot verbeteringen of een grotere efficiëntie te komen.»
Heel wat voordelen
Om als ingenieur bij de NMBS aan de slag te gaan, is dan ook de nodige dosis zelfstandigheid vereist: iets wat kandidaten wel blijkt aan te spreken. Woordvoerster Leen Uyterhoeven: «Een andere grote troef die wij bieden, is de snelheid waarmee iemand serieus wat verantwoordelijkheid en beslissingsmacht kan krijgen.
Zo hebben we in atelier in Schaarbeek een 25-jarige vrouw die de leiding over 120 werkkrachten heeft. Na een tweetal jaar kan een ingenieur ook leidend ambtenaar worden, wat betekent dat hij/zij handtekeningbevoegdheid krijgt om een project op te starten, uit te rollen en af te sluiten. Er zijn maar weinig bedrijven waar jongeren dergelijke kansen krijgen.»
Er zijn echter nog enkele voordelen die de NMBS-Groep kan uitspelen. Zo is er de werkzekerheid (het aantal reizigers neemt elk jaar toe en er staan heel wat investeringsprojecten op stapel), de mogelijkheden qua jobvariatie zijn enorm groot (zelfs een internationale carrière, want via het filiaal ‘Transurb TechniRail’ wordt knowhow naar het buitenland geëxporteerd) en het loon ligt er vrij hoog (een pas afgestudeerde industrieel ingenieur krijgt 3.250 euro bruto maandelijks + flink wat extra-legale voordelen; voor een burgerlijk ingenieur spreken we over 3.638 euro).
Christian Smets: «Tenslotte zijn veel van de projecten ‘zichtbaar’ en/of dragen ze bij tot het comfort en de veiligheid van de reizigers. Onze ingenieurs kunnen hun vrienden, familie en kennissen tonen waarmee ze bezig zijn. En dat blijkt bij sommigen toch ook wel een rol te spelen om bij ons te komen werken.»
(foto's: Cofely Fabricom)
Door Els Jonckheere, Engineeringnet
Kadertekst:
Technische problemen met Desiro
Een voorbeeld van het belang van ingenieurs: half februari weigerde de NMBS nog nieuwe stellen van Siemens te accepteren, wegens 'teveel mankementen'. Het zou om technische problemen gaan, met de software voor het tractiegebeuren, slecht sluitende deuren en het automatische veiligheidssysteem ETCS.
De NMBS plaatste in mei 2008 een bestelling voor een totaal van 305 treinstellen bij Siemens, een contract ter waarde van zowat 1,425 miljard euro, waarvan er nog 244 te leveren zijn. Mankementen aan complexe systemen zoals treinstellen zijn - afhankelijk van het aantal, de aard en de ernst - vanuit technisch oogpunt niet abnormaal, maar liggen momenteel buitengewoon gevoelig.
