ENGINEERINGNET - Moleculair geneticus Jan-Willem Veening van de Rijksuniversiteit Groningen en zijn team deden onderzoek aan Streptococcus pneumoniae (pneumokokken).
Dit zijn bacteriën die veel mensen van nature bij zich dragen in de neusholte en daar meestal onschadelijk zijn. De bacterie kan echter ook ernstige infecties veroorzaken, zoals longontsteking, hersenvliesontsteking, oorontsteking en sepsis.
Wereldwijd overlijden bijna één miljoen kinderen aan pneumokok-infecties. Een groot probleem bij de bestrijding van de bacterie is dat steeds meer stammen resistentie verwerven tegen antibiotica.
Veening: ‘Zeker bij patiënten met een geschiedenis van antibioticaresistentie, moeten artsen hierop alert zijn.’
Deze antibioticaresistentie kan zich razendsnel verspreiden omdat bacteriën vreemd DNA uit hun omgeving makkelijk kunnen opnemen dankzij een mechanisme dat we competentie noemen.
Voor een bacterie kan dat gunstig zijn: in moeilijke omstandigheden kan DNA uit de omgeving toevallig net die eigenschappen bevatten waarmee de bacterie wél kan overleven. Op die manier kunnen bacteriën snel resistentiegenen verwerven tegen allerlei antibiotica. Antibiotica die het kopieerproces van het bacterieel DNA remmen, blijken precies dit competentiemechanisme te activeren.
Het mechanisme waarmee de DNA-syntheseremmende antibiotica de competentie activeren, lijkt universeel in bacteriën.
(bron: Rijksuniversiteit Groningen)
