ENGINEERINGNET.NL - Met dit bedrag zal in zeven landen een infrastructuur uitgerold worden, waarmee patiënten medicatie krijgen die rekening houdt met de variaties in hun DNA. Hierdoor kan medicatie effectiever worden ingezet, met minder bijwerkingen.
Nederland koploper
Prof.dr. Henk-Jan Guchelaar (Klinische Farmacie en Toxicologie van het LUMC) leidt het project. Hij vertelt dat Nederland voorop loopt als het gaat om personalized medicine.
Guchelaar: ‘Op onze afdeling doen we onderzoek naar de invloed van bepaalde variaties in het DNA op de werking van medicatie. Een voorbeeld is dat een patiënt door zo’n variatie een bepaald enzym niet aanmaakt, waardoor een geneesmiddel minder snel afbreekt en meer bijwerkingen ontstaan.’
Inmiddels zijn tachtig genen-geneesmiddel-combinaties onderzocht en op basis daarvan nationale richtlijnen opgesteld. Deze richtlijnen zijn opgenomen in de Z-index: de nationale database voor geneesmiddelen.
Artsen en apothekers die een elektronisch voorschrijfsysteem gebruiken kunnen zo eenvoudig rekening houden met relevante genenvariaties van hun patiënt.
Guchelaar: ‘Uiteraard moet dan wel het genotype van de patiënt bekend zijn. Daar zit de bottleneck.’
In Leiden is bij wijze van pilot inmiddels het genotype van 200 patiënten in kaart gebracht voor alle variaties waarvoor een richtlijn is. Dat aantal wordt nu uitgebreid naar 1000.
Met de subsidie uit het Horizon 2020-programma wordt de Nederlandse aanpak en infrastructuur bovendien uitgerold in zes andere landen: Engeland, Spanje, Oostenrijk, Griekenland, Slovenië en Italië.
Guchelaar: ‘We gaan het DNA van 8.000 patiënten in kaart brengen, de Nederlandse richtlijnen vertalen en zorgen dat artsen en apothekers gebruik kunnen maken van die informatie.’
Gemeten wordt of patiënten beter reageren op persoonlijke medicatie en of ze minder bijwerkingen ondervinden. Daartoe wordt het risico op die bijwerkingen vóóraf getest.
Ook wordt onderzocht of de infrastructuur goed functioneert en of de maatregelen kosteneffectief zijn.
Guchelaar: ‘Personalized medicine kost geld maar bespaart ook kosten, bijvoorbeeld doordat ziekenhuisopnames worden voorkomen. Ik verwacht dat personalized medicine een steeds grotere plaats gaat innemen in de gezondheidszorg.’
(bron: Universiteit Leiden)
