ENGINEERINGNET.BE - Deze ontdekking, die gebeurde in muizen en deels werd bevestigd in humane cellen, brengt nieuwe hoop voor patiënten met type 1-diabetes. De studie werd gepubliceerd in het wetenschappelijke toptijdschrift Cell.
Type 1-diabetes wordt gekenmerkt door een selectieve vernietiging van bètacellen die zich in de pancreas bevinden waar ze het hormoon insuline aanmaken waardoor voedingssuiker door ons lichaam wordt opgenomen.
De huidige behandeling van de ziekte heeft belangrijke negatieve nevenwerkingen voor de patiënt. Tot nog toe is genezing niet mogelijk aangezien men er nog steeds niet in geslaagd is de aangetaste bètacellen te herstellen.
De studie is gebaseerd op eerder werk van deze onderzoekers waarin ze aantoonden dat het mogelijk is om muizen nieuwe bètacellen te laten aanmaken door genetische manipulatie van hun buurcellen, de glucagon-producerende alfacellen.
Samen met bètacellen maken alfacellen deel uit van de zogenoemde eilandjes van Langerhans. De alfacellen werden gedwongen om het gen Pax4 uit de drukken en werden daardoor omgevormd tot bètacellen. Hierdoor nam het aantal bètacellen sterk toe, terwijl de alfacellen tegelijkertijd werden aangevuld door omzetting van een ander celtype dat in groten getale voorradig is in de pancreas.
Om deze ontdekking toe te passen op mensen was het nodig een stof te vinden die deze cellulaire omzettingen induceerde zonder nood aan genetische manipulatie. Deze evolutie is nu dus mogelijk dankzij GABA, een neurotransmitter die reeds aanwezig is in ons organisme maar ook als voedingssupplement voorhanden is.
In een muis induceert GABA een voortdurende doch gecontroleerde aanmaak van bètacellen uit alfacellen en aanvulling van de alfacelmassa. De nieuwgevormde bètacellen zijn functioneel aangezien ze muizen kunnen genezen nadat hun bètacellen chemisch werden vernietigd, en dit zelfs meermaals.
Als eilandjes van Langerhans uit mensenpancreas werden geïsoleerd en 14 dagen samen met GABA in kweek werden gehouden dan daalde het aantal alfacellen met 37% en nam het aantal insuline-producerende cellen toe met 24%.
Gelijkaardige resultaten werden bekomen als 500 humane eilandjes van Langerhans werden getransplanteerd in muizen waaraan gedurende 1 maand dagelijks GABA werd toegediend.
Deze resultaten zijn een hoopvolle basis om na te gaan of GABA ook een oplossing kan bieden aan patiënten met type 1-diabetes.
(afbeelding: VUB / Pixabay)
Dit werk was mogelijk dankzij de financiële steun van ERC, Juvenile Diabetes Research Foundation, FWO-Vlaanderen en Stichting DON.
De onderzoeksgroep van Patrick Collombat (l'Unité 1091 "Institut de biologie Valrose" (Inserm/CNRS/Université de Nice Sophia Antipolis) werkte voor dit onderzoek samen met een internationaal team, waaronder de onderzoeksgroep van Harry Heimberg (BEtacel NEogenese, Vrije Universiteit Brussel).
