ENGINEERINGNET.NL - Door dit kunstje kan de parasiet, net als het griepvirus, onopgemerkt blijven en dezelfde personen telkens opnieuw besmetten.
Een internationale groep wetenschappers, onder wie dr. Yael Artzy-Randrup van het Instituut voor Biodiversiteit en Ecosysteem Dynamica aan de UvA, heeft dit onderzoek gepubliceerd in PNAS.
Deze bevindingen, die mede verklaren waarom mensen niet immuun voor malaria kunnen worden, nopen bestrijdingsprogramma's om de gevolgen in kaart te brengen voor niet alleen het aantal infecties, maar ook de samenstelling van de verschillende parasietstammen.
Prof. Karen Day, University of Melbourne: ‘We begonnen ons onderzoek door bloed af te nemen van 641 kinderen tussen de 1 en de 12 jaar in het Gabonese dorpje Bakoumba. In dit gebied is malaria schering en inslag bij kinderen, die per jaar ongeveer 100 keer worden gebeten door besmette muggen.’
Day: ‘Op grond van zogenaamde antigene varianten, of var, hebben wij uit kleine hoeveelheden bloed een genetische vingerafdruk van malariaparasieten gemaakt. Als deze parasieten rode bloedcellen infecteren, coderen de genvarianten voor eiwitten die het celoppervlak bedekken. Zo vervullen de eiwitten een belangrijke rol voor de parasieten die zich schuil willen houden voor het menselijk immuunsysteem.’
De malariaparasiet Plasmodium, is een eencellig micro-organisme dat rode bloedcellen besmet en via muggen van mens tot mens wordt overgedragen. Elke parasiet kan schakelen tussen de ongeveer 60 var-genen die hij bezit.
Onder de microscoop zien alle infecties er hetzelfde uit, maar het genetisch fingerprinten van dit systeem van antigene varianten heeft geleerd dat de parasieten in elk kind een andere vingerafdruk achterlaten, die ook nog eens nauwelijks verwant is aan alle andere vingerafdrukken.
Door dit systeem van verschillende stammen, die maandenlang kunnen blijven bestaan, ziet voor ons immuunsysteem iedere malariaparasiet er anders uit, wat hem de gelegenheid biedt om dezelfde personen steeds opnieuw te besmetten.
Deze theorie is in tegenspraak met de huidige opvatting over de bestrijding van malaria, namelijk dat deze ziekte net als de mazelen geen varianten kent. In tegenstelling echter tot de eenmalige mazeleninfectie, waarvoor je vervolgens je leven lang immuun blijft, kun je malaria of griep door de verschillende stammen in omloop vele malen krijgen.
Dr. Artzy-Randrup, UvA: ‘De situatie rondom malaria is echter vele malen ingewikkelder dan de griep. Waar stammen van het griepvirus elkaar meestal opvolgen en mensen met één variant per keer besmetten, kent malaria voortdurend een grote verscheidenheid aan varianten die zelfs in zeer kleine menselijke gemeenschappen naast elkaar kunnen bestaan.’
Zij heeft ook computeranalyses uitgevoerd naar aanleiding van de variatie in deze genencombinaties om het effect van malariamedicatie op de bestrijding van de varianten te onderzoeken. Het patroon dat uit deze analyses naar voren komt is niet willekeurig en heeft ‘voorspellende waarde wat betreft de effectiviteit van bestrijdingsprogramma's voor malaria.
De bevindingen bevestigen het beeld dat zelfs ingrijpende interventies, zoals grootschalige verstrekking van medicijnen, niet kunnen verhinderen dat veel kinderen geïnfecteerd blijven vanwege het grote aantal ziektestammen, met elk een wezenlijk andere combinatie van eiwitten die het celoppervlak bedekken.
De internationale onderzoeksgroep van de University of Melbourne, de University of Chicago en de Universiteit van Amsterdam bestudeert nu grotere bevolkingsgroepen gedurende een langere periode door middel van het fingerprinten van var-codes en het modelleren van malariastammen.
(bron: Universiteit van Amsterdam)
