ENGINEERINGNET.BE - Natuurlijk rubber (in tegenstelling tot synthetisch rubber) wordt gebruikt in autobanden, meubelen, sportkledij- en schoenen en machinebouw. Zo’n 90% van de productie situeert zich in rubberboomplantages in Zuidoost-Azië.
Een oprukkende schimmelziekte, de tanende interesse van lokale boeren en weersomstandigheden bedreigen die plantages, terwijl de wereldwijde vraag naar natuurlijk rubber blijft stijgen, waardoor ook de prijzen de pan uit swingen en er een reëel risico op tekorten kan ontstaan in de toekomst.
In Europa is de vraag naar een alternatieve, lokale bron daarom groot. Eigen rubberproductie zou bovendien niet alleen de afhankelijkheid van import verkleinen en het concurrentievermogen van de bedrijven ten goede komen, maar ook een boost kunnen geven aan de Europese bio-economie.
Taraxacum koksaghyz of rubberpaardenbloem is een potentiële lokale rubberbron. De wortel van de plant bevat ruim 10% natuurlijk rubber en ook nog eens 40% inuline (interessant voor de productie van bioplastics). Eén droge wortelstok weegt ongeveer 10 gram. Daar halen de onderzoekers nu al makkelijk 1 gram natuurrubber uit.
De bruikbaarheid van dit type rubber in diverse producten (bv. autobanden) werd al aangetoond in eerder onderzoek. Centraal in het net afgelopen onderzoeksproject Drive4EU stond volgende vraag: ‘Kan de natuurlijke rubberproductie uit rubberpaardenbloem in Europa voldoende worden opgeschaald voor een rendabele Europese productieketen?' Het antwoord op die vraag is drievoudig positief.
ILVO-expert Hilde Muylle is ervan overtuigd: “Rubberpaardenbloem zou op termijn een succesvolle nicheteelt in de Vlaamse landbouw kunnen worden. De teelt past ook binnen een gewone teeltrotatie, zoals bv. suikerbieten. We zijn erin geslaagd de teelt op te schalen tot 4 ha en zijn nu klaar voor een volgende stap naar 100 en zelfs 1000 ha.”
Momenteel haalt ILVO in zijn veldproeven 3,5 ton droge stof aan wortels per hectare. Dat betekent zo’n 300 kg rubber per hectare per jaar. Dat is zeker niet slecht, maar via veredeling en verdere teeltoptimalisatie wordt gemikt op een verdrievoudiging.
Ter vergelijking: een productieve rubberboom brengt 800 tot 2000 kg rubber per hectare per jaar op. Om economisch rendabel te zijn moet de opbrengst van de rubberpaardenbloem stijgen naar 700 tot 900 kg per hectare per jaar.
Anker Sørensen van KeyGene: “Wij als veredelaars werken aan plantmateriaal dat een dikkere penwortel levert én een hoger rubbergehalte. ILVO op zijn beurt onderzoekt de mogelijkheid van een hogere zaaidichtheid.”
Uiteindelijk wil Europa tegen 2040 20% van zijn binnenlandse vraag naar natuurlijk rubber zelf produceren. Dat komt neer op zo’n 250.000 ton per jaar of 1% van de wereldwijde productie.
Video:
