Download het artikel in 
ENGINEERINGNET.BE - Wie vandaag afstudeert, heeft niet alle competenties die bedrijven nodig hebben. Soft skills nemen aan belang toe. Hierin is voor scholen een belangrijke rol weggelegd. Studenten moeten tijdens hun opleiding al worden voorbereid op een snel veranderende wereld.
Zoveel werd duidelijk op de jongste internationale conferentie van het Amerikaanse Instructure in Barcelona. Dit bedrijf ontwikkelt het online leerplatform 'Canvas'. Hiervan maken al meer dan 30 miljoen studenten en leerkachten in 73 landen gebruik. In ons land wordt het o.a. gehanteerd aan de Vlerick Business School in Brussel, de Arteveldehogeschool in Gent, Karel de Grote hogeschool in Antwerpen en Howest in Brugge en Kortrijk.
“65% van de leerlingen die nu in de basisschool zitten, zullen werken in jobs die vandaag nog niet bestaan”, meent de Britse futurist David Price, auteur van 'Open' (How we'll work, live and learn in the future, 2013). Hij reist de wereld rond, geeft lezingen en implementeerde al erg succesvol innoverende opleidingsprogramma's in scholen wereldwijd. “Niet het diploma op zich zal in de toekomst van belang zijn. Het zal er vooral op aankomen wat iemand met de opgedane kennis kan betekenen voor een bedrijf.
Leren wordt ook een continu proces, van de eerste dag op school tot de laatste werkdag. Overigens zal de klassieke job waarbij je een lange loopbaan uitbouwt binnen eenzelfde bedrijf, tot het verleden behoren. Werken zal in de toekomst vooral bestaan uit het uitvoeren van verschillende 'contracten' of 'opdrachten'. Ook de impact van artificiële intelligentie zal niet te onderschatten zijn. We moeten onszelf durven afvragen hoe de wereld er zal gaan uitzien. Het model van lesgeven moet daarop afgestemd worden. Elke leraar moet een futurist zijn. Wie vervangen kan worden door YouTube, moet ook worden vervangen”, zegt de visionair stellig.
“De werknemer van de toekomst zal meer zelf in de hand moeten nemen. Dit start al in de opleiding. Studenten zullen zelf hun studieloopbaan gaan uitstippelen. Een van de grote uitdagingen ligt daarbij bij de leraar. Die moet afstappen van het traditionele leermodel en een meer faciliterende, begeleidende rol gaan spelen”, benadrukte Dan Goldsmith, CEO van Instructure. “Technologie zal bij deze vorm van educatie geen overbodige luxe meer zijn. Aangezien de technologische evolutie in de industriële wereld met rasse schreden vooruitgaat, moeten studenten technologisch voldoende onderlegd zijn als ze afstuderen.
Als scholen studenten niet helpen de juiste competenties te ontwikkelen, beperken ze hun kansen op de arbeidsmarkt. Scholen moeten hierover ook al vroeger in het leerproces gaan nadenken. Gebeurde dat tot nu toe op 17 à 18 jaar, dan moet daarover nu al liefst tussen 11 en 13 jaar nagedacht worden. Met Instructure houden we de vinger aan de pols om deze shift mee te realiseren. Het leerplatform Canvas is dan ook continu in evolutie. De technologie maakt steeds meer mogelijk.
Via data-analyse leren we het leergedrag van de studenten kennen. Op basis daarvan kunnen we voorspellende leermodellen ontwikkelen”, stelt Goldsmith. “Online leerprogramma's worden overal steeds meer gevraagd. Blended learning, een combinatie van online leren en verdieping van de materie in de klas, zal overal aan elke school ingang vinden”, benadrukte Jared Stein van Instructure.
Blended en informeel leren
De shift naar blended leren is bij ons al langer ingezet, onder meer aan Arteveldehogeschool in Gent. Sinds september 2018 werkt de hogeschool ook met het leerplatform Canvas. “De studenten maken voor de les een aantal opdrachten. De docent neemt vóór het contactmoment de antwoorden door en kan dan tijdens de les gerichter werken op basis van de noden en bezorgdheden van de studenten”, verduidelijkt Dries Vanacker, stafmedewerker van de dienst onderwijsontwikkeling en -internationalisering.
“Zowel de studenten als de docenten hebben al wel aangegeven dat de studiebelasting hierdoor kan toenemen. We zoeken nu samen naar een werkwijze om een goede balans te vinden.” Als eerste school in Europa maakt Arteveldehogeschool ook gebruik van Portfolium, een ander product van Instructure. “Al heel wat studenten nemen vrijwillig een engagement op. Maar tot nu bleef dat onzichtbaar. Via het e-portfolio kan dit eenvoudig aan het curriculum van de student toegevoegd worden. Let wel, het is geen online cv, maar wel een plek om aan de wereld te tonen wie je bent, wat je kan, over welke competenties je beschikt en waar de wereld jou kan vinden. Het e-portfolio blijft ook levenslang beschikbaar. Ook lang na het afstuderen blijven de ex-studenten hier toegang tot hebben.”
Ruim twee jaar geleden lanceerde Arteveldehogeschool zelf het platform 'Gentlestudent.gent'. “We bevroegen toen verschillende organisaties in het Gentse. Ze kunnen hun noden en ideeën op het platform posten. De studenten krijgen dit via hun smartphone binnen en kunnen zich hiervoor dan aanbieden. Zo kunnen ze volledig informeel buiten de schoolmuren leren.”
Online MBA
Aan de Vlerick Business School kun je de opleiding MBA al voor 100% online volgen. Daarmee is de school een pionier in België. De cursus bestaat al ruim 50 jaar op de traditionele manier en is wereldbekend. Studenten uit de VS, China, Japan, Thailand, maar ook Finland, Italië tot in Afrika toe volgen de cursus bij Vlerick. Voor hen is het handiger om de opleiding van op afstand te kunnen volgen.
“Het volstond niet om de bestaande cursus te gaan omzetten voor de online omgeving. We moesten die volledig herdenken”, beklemtoont business manager Online MBA Maarten Van der Bist. “Belangrijk daarbij is dat we online dezelfde kwaliteit en dezelfde leerervaring konden bieden. Tot in het kleinste detail. Zo vonden we het bijvoorbeeld nodig om onze deelnemers een kwalitatieve hoofdtelefoon op te sturen in hun welcome box om met live interactie iedereen ten volle te kunnen betrekken bij de discussies.
Naast livesessies zijn ook rollenspelen en gamification gebruikte mogelijkheden om de leerdoelen op een impactvolle manier te bereiken. Dat vergde ook van de docenten een grote aanpassing. De studenten krijgen uiteindelijk een officieel diploma.” Van der Biest werkte er met zijn team twee jaar aan. Op 1 januari 2018 startten de eerste studenten en in maart 2020 studeren de eersten af. Momenteel volgt al een vijftigtal studenten de cursus Online MBA. We verwachten dat dit aantal alleen maar zal stijgen.”
Door Elke Lamens
Kader: Softskills
Een enquête van Instructure bij bedrijven en scholen in het Verenigd Koninkrijk leert dat acht op de tien werkgevers een lacune zien tussen de nodige en beschikbare competenties. 82% van de bedrijven en evenveel leerkrachten uit het secundair onderwijs geloven dat er een tekort is aan opgeleide kandidaten met de competenties die bedrijven vragen.
De meest gevraagde skills bij bedrijfsleiders zijn probleemoplossend denken (51%), samenwerking en teamwerk (38%) en digitale geletterdheid (35%), m.a.w. beschikken over de vaardigheden die essentieel zijn om ten volle te kunnen deelnemen aan onze gedigitaliseerde maatschappij. Zowel bedrijfsleiders als leerkrachten hechten veel minder belang aan het diploma op zich (11%).
Bovendien geloven bedrijfsleiders (80%) en leerkrachten (90%) dat het nog vijf jaar zal duren vooraleer deze kloof kan gedicht worden. De enquête versterkt de waarschuwing van de OESO over de economische implicaties van deze kloof om competitief te kunnen blijven in de wereldeconomie.
