ENGINEERINGNET.BE - Alle cellen in ons lichaam, van onze ogen tot onze maag, hebben allemaal hetzelfde DNA. Maar niet al dit DNA wordt in elk celtype benut.
Genactiviteit wordt bepaald door een reeks instructies binnen het DNA, de zogenaamde regulatorische code. Enhancers spelen een cruciale rol in dit proces als controlehubs die bepalen wanneer en waar bepaalde genen worden geactiveerd.
De logica achter de regulatorische code houdt wetenschappers al decennialang bezig. Een team onder leiding van Professor Stein Aerts en Dr. Ibrahim I. Taskiran heeft nu een deep learning model getraind om deze code te kraken. Dit model kon de enhancer-code ontcijferen en leverde daarmee ongekende nieuwe inzichten op.
De onderzoekers konden vervolgens met dit model synthetische enhancers creëren op maat van specifieke celtypen in de hersenen van de fruitvlieg.
Deze aanpak werkte niet alleen opmerkelijk goed, maar maakte ook de ontwikkeling mogelijk van andere soorten enhancers, waaronder enhancers die twee verschillende celtypes kunnen activeren of enhancers die uitzonderlijk compact zijn.
Omdat fruitvliegjes zo klein zijn en hun DNA eenvoudig te manipuleren is, doen genetici vaak hun eerste ontdekkingen in dit modelorganisme, maar het team slaagde er vervolgens ook in om hun nieuwe aanpak met succes in te zetten voor het ontwerpen van enhancers voor menselijk DNA.
De studie gaat dieper in op hoe het AI-model de synthetische enhancers ontwerpt en biedt een gedetailleerd inzicht in hun constructie, nucleotide per nucleotide.
Het openen van deze 'black box' verschaft ongekend inzicht in de structuur en samenstelling van de enhancer-code. De mogelijkheden die deze inzichten bieden zijn veelzijdig, van basisonderzoek in de biologie tot toepassingen in nieuwe genetische behandelingen.
Het is essentieel om te begrijpen hoe de DNA code van een enhancer vertaald wordt naar bepaalde gen-activatie, niet alleen voor het modelleren en voorspellen van genexpressie, maar ook voor de verbetering van gentherapie.
Daarom is Professor Stein Aerts enthousiast over de implicaties van dit proof of concept: "Wetenschappers kunnen onze aanpak gebruiken om celtype-specifieke enhancers te ontwerpen en elk gewenst gen in elk celtype tot expressie brengen."
Bij de afbeelding boven: deze werd gegenereerd met behulp van AI.
