Ontwikkeling ultrakoude quantumklok

Natuurkundige Florian Schreck van de Nederlandse Universiteit van Amsterdam ontwikkelt ultrakoude atomen, onder meer voor quantumsensing en het construeren van de nauwkeurigste klokken ter wereld.

Trefwoorden: #fysica, #gas, #klok, #quantum

Lees verder

research

( Foto: UvA - Freek van den Bergh )

ENGINEERINGNET.BE - Florian Schreck is een van de leiders in het vakgebied van ultrakoude atomen en quantumgassen.

Zijn onderzoeksgebied is tegenwoordig een van de actiefste in de natuurkunde en belooft doorbraken in onder meer quantumsensing, quantumsimulatie en quantumcomputing.

Door een complexe combinatie van laserkoeling, het invangen met lasers, ultrahoog vacuüm en geavanceerde optische technieken, kunnen atomen worden afgekoeld tot temperaturen vlak bij het absolute nulpunt.

Dat maakt het mogelijk om extreem gevoelige meetapparatuur te bouwen. Tot Schrecks prestaties behoren onder meer de constructie van het eerste Bose-Einsteincondensaat van strontiumatomen ter wereld.

Een andere mijlpaal betrof het waarnemen van Feshvack-resonanties in de interacties tussen rubidium- en strontiumatomen, waarmee een nieuwe weg werd ingeslagen naar het maken van ultrakoude atomen met zowel een elektrisch als een magnetisch dipoolmoment.

Schreck maakte ook als eerste ter wereld een continu Bose-Einsteincondensaat, een gewenst maar lang onbereikbaar doel van de wetenschappelijke gemeenschap, en een belangrijke stap op weg naar het realiseren van een continue atomenlaser.

Een van Schrecks doelen is om ultrakoude atomen vanuit het fundamentele onderzoek naar toepassingen in de wereld om ons heen te brengen. Om dat doel te bereiken stuurt hij diverse grote, vanuit de EU gesubsidieerde projecten aan.

Hij hielp bij het ontwikkelen van mobiele atoomklokken, en wil de eerste nationale ultrakoude quantumklok bouwen, waarmee precisie-timing aangeboden kan worden aan bijvoorbeeld telecombedrijven of bedrijven die financiële transacties van tijdvermeldingen voorzien.

Via het Quantum Delta NL-consortium brengt zijn groep de technologie van ultrakoude quantumsensing dichter bij de markt.

Schreck ontving onlangs de Physicaprijs voor 2024. Deze prijs wordt jaarlijks toegekend door de Stichting Physica aan een excellente natuurkundige die heeft bijgedragen aan de natuurkunde in Nederland.