ENGINEERINGNET.BE - Bij het weghalen van een tumor is het voor een chirurg niet altijd gemakkelijk om zeker te weten dat alle kankercellen zijn verwijderd.
Te veel gezond weefsel weghalen is ook niet wenselijk en het sparen van orgaanweefsel is zelfs van levensbelang. Zeker als het om de hersenen gaat. Het Maastricht MultiModal Molecular Institute (M4I) ontwikkelde daarom in de afgelopen jaren hun intelligente mes, ofwel iKnife.
In onderlinge samenwerking tussen M4i en UZ Leuven is een uitgebreide studie gedaan naar de klinische toepassing van het mes. Daaruit bleek dat het iKnife weefsel van onder meer hersentumoren in enkele seconden kan herkennen tijdens het snijden, met meer dan 98% precisie.
Het Europese subsidieprogramma Interreg Vlaanderen-Nederland heeft voor de verdere ontwikkeling van deze techniek daarom ruim 2 miljoen euro beschikbaar gesteld.
Het iKnife is een electrochirurgisch mes dat bij het snijden rook creëert als het tijdens de operatie in contact komt met weefsel. Deze rook bevat moleculen en is een soort vingerafdruk van het weefsel. Dit geeft informatie op basis waarvan de chirurg een tumor kan onderscheiden van het omliggende weefsel.
Het analyse-apparaat bleek vanwege de grootte tijdens eerdere testen een flinke sta-in-de-weg in de operatiekamer. Daarom werkt het onderzoeksteam nu aan een handzame screener die veel gebruiksvriendelijker is voor de hersenchirurgen.
“Dit is lastig omdat we de gevoeligheid en de juistheid van het huidige systeem zo min mogelijk willen beïnvloeden”, vertelt M4I-onderzoeker Eva Cuypers. “Dus staan we voor stevige technische uitdagingen. Zo moeten we een ander type detector gebruiken om alles compact te kunnen maken. Daardoor moeten we ook een compacter stuk voor de rooktoevoer ontwikkelen.”
Het slimme operatiemes berust op massaspectrometrie, waarmee chirurgische beslissingen aanzienlijk zijn te verbeteren. Zo’n 60% van de hersentumorpatiënten ervaart binnen 5 jaar na de operatie namelijk een terugval, doordat de tumor terug gegroeid is uit de achtergebleven restcellen.
De Maastrichtse neurochirurg Olaf Schijns hoopt met het iKnife een hersentumor sneller en vollediger te kunnen verwijderen, zonder daarbij ‘gezond’ hersenweefsel aan te tasten.
Als bewezen is dat de techniek voordelen biedt voor deze specifieke patiëntengroep, is het denkbaar om het iKnife ook in te zetten voor de behandeling van bijvoorbeeld ernstige epilepsie.
