• 22/11/2013

Doorbraak: IceCube-detector in poolijs meet 28 zeldzame neutrino’s (+video)

Dit is (deels) Vlaams. In poolijs begraven detector meet 28 zeldzame neutrino's met zeer hoge energie die niet afkomstig kunnen zijn van zon of aarde. VUB, UGent en FWO zijn betrokken.

Trefwoorden: #antarctica, #fwo, #icecube, #neutrino, #onderzoek, #research, #ugent, #vub, #wetenschap

Lees verder

research

( Foto: IceCube Collaboration, video's: YouTube / IceCube Collaboration )

ENGINEERINGNET.BE - IceCube, een internationaal wetenschapsproject met een sterke Belgisch-Vlaamse inbreng, huisvest een neutrino-observatorium met een deeltjesdetector begraven in het Antarctische ijs. Via een samenwerking met de University of Wisconsin zijn voor België de VUB en Ugent samen met FWO betrokken bij het internationale initiatief.

De idee om een gigantische neutrinodetector in het poolijs te installeren, stamt al van 25 jaar geleden. Intussen is dat idee werkelijkheid geworden: na 7 jaar constructie werd de meetinstallatie in december 2010 volledig afgewerkt.

IceCube bestaat uit 5.160 digitale optische modules, verbonden aan 86 kabels, die in één kubieke kilometer ijs onder de Zuidpool begraven zitten. De waarnemingen van de eerste 2 jaar tonen dat hij nog beter werkt dan voorzien.

Het observatorium neemt neutrino’s waar dankzij de kleine lichtflitsjes,' Cherenkov-licht' genoemd, die geproduceerd worden wanneer neutrino’s interageren met het ijs.

Vandaag maakt het samenwerkingsverband bekend 28 deeltjes met zeer hoge energie gemeten te hebben. 'Een wetenschappelijke doorbraak', claimen de onderzoekers.

Neutrino's zijn alles behalve zeldzaam - per seconde passeren er miljarden neutrino’s doorheen elke vierkante centimeter op aarde – maar de overgrote meerderheid daarvan is afkomstig uit de zon of de atmosfeer van de aarde zelf.

Zogenaamde 'astrofysische' neutrino’s van kosmische deeltjesversnellers in de rest van de melkweg of van nog verder weg, zijn veel zeldzamer. Hun bestaan was tot nu zuiver theoretisch. Er daarvan zijn er nu voor de allereerste maal 28 gedetecteerd, wat het bewijs levert dat ze überhaupt bestaan.

Van deze deeltjes werd al lang voorspeld dat ze inzicht zouden kunnen geven in de gewelddadige kosmische objecten waar hoog energetische kosmische straling vermoedelijk ontstaat: supernovae, zwarte gaten, pulsars, actieve sterrenstelsels, de mysterieuze gamma flitsen en andere extreme extragalactische fenomenen.

De 28 neutrino’s werden naar verluidt ontdekt in een selectie van neutrino-gebeurtenissen met een energie boven de 50 TeV (tera-electronvolt) tussen mei 2010 en mei 2012.

Ter vergelijking: de krachtigste versneller op aarde, de LHC versneller van het CERN, versnelt protonen tot een energie van 7 TeV.


(Bert Belmans)

FOTO
Dit is Bert, de neutrino met de op één na hoogste energie die ooit is waargenomen (naar schatting 1,04 PeV).

ACHTERGROND
De IceCube detector werd gebouwd door een internationale samenwerking, geleid door de University of Wisconsin, waarin ook de Vrije Universiteit Brussel en de Universiteit Gent meewerken. Het Fonds voor Wetenschappelijk Onderzoek FWO-Vlaanderen financiert de participatie van de Brusselse en Gentse onderzoeksgroepen. Verder zijn nog groepen uit de VS, Duitsland, Zweden, Zwitserland, Japan, Canada, Nieuw-Zeeland, Australië, het Verenigd Koninkrijk en Korea actief in het project.