Ontdekking zeer extreme dubbelster in Tarantulanevel

Een internationaal team van astronomen, waaronder vier sterrenkundigen van de Universiteit van Amsterdam, heeft deze ster ontdekt, het heetste en zwaarste systeem dat ooit gevonden is.

Trefwoorden: #Anton Pannekoek, #dubbelster, #sterrenkunde, #Tarantulanevel, #Universiteit van Amsterdam, #Very Large Telescope

Lees verder

research

( Foto: © ESO/L. Calçada )

ENGINEERINGNET.NL - De dubbelster met de naam VTS 352 staat op een afstand van ongeveer 160.000 lichtjaar van de aarde in de Tarantulanevel. Dit is een gebied vol met hete en heldere jonge sterren. Velen hiervan blijken dubbelsterren te zijn, maar geen is zo extreem als VFTS 352.

De twee sterren in VFTS 352 staan zo dicht bij elkaar dat er een 'brug' tussen beide is ontstaan. Dit ziet eruit als een soort gigantische kosmische pinda die een keer per dag om zijn as draait.

Met behulp van de Europese Very Large Telescope in Chili hebben sterrenkundigen gemeten dat elk van de sterren ongeveer 30 keer zwaarder is dan onze zon. De sterren zijn zo uitzonderlijk heet dat ze vooral blauw licht uitstralen.

De temperatuur aan hun oppervlak is meer dan 40.000 graden Celsius. Ter vergelijking, onze zon heeft een oppervlaktetemperatuur van 'slechts' 5.500 graden Celsius.

De sterren staan zo dicht bij elkaar dat de buitenlagen van beide sterren met elkaar versmolten zijn. Ze delen ongeveer 30% van hun materiaal met elkaar. Hoofdauteur Leonardo A. Almeida van de Universiteit van São Paulo in Brazilië: "We kennen veel meer nauwe dubbelstersystemen, maar zo extreem heet en zwaar als VFTS 352 hebben we nog niet eerder gezien."

De sterren zijn zo vervormd en verstoord door de sterke getijdenkrachten dat ze van binnen sterk gemengd worden. Althans, dat is wat de nieuwste computersimulaties voorspellen. Co-auteur Selma de Mink, theoretisch sterrenkundige aan het Anton Pannekoek Instituut voor Sterrenkunde van de Universiteit van Amsterdam: "Zelfs met de krachtigste computers blijft het heel erg moeilijk om dit soort systemen te begrijpen. Deze waarnemingen bieden een uitzonderlijke kans om onze theorieën te testen."

De twee sterren wacht een dramatisch einde, maar hoe precies is nog onduidelijk. "De klassieke modellen voorspellen dat de sterren zullen samensmelten tot een gigantische snel draaiende ster die uiteindelijk zal ontploffen.

De nieuwere modellen voorspellen dat de sterren langzaam zullen krimpen en uiteindelijk ineen zullen storten. In dit geval krijgen we een dubbelster bestaande uit twee zwarte gaten. Zo’n systeem kan uiteindelijk een sterke bron zijn van zwaartekrachtsgolven," aldus De Mink.

De komende tijd gaan de onderzoekers met de Hubble Ruimtetelescoop nog in detail kijken naar de dubbelsterren. Ze willen onder andere de menging van koolstof, stikstof en zuurstof in de dubbelster bestuderen. Met die gegevens kunnen ze vervolgens hun modellen verfijnen en daardoor kunnen ze hopelijk het uiteindelijke sterfscenario van de dubbelster voorspellen.

De Mink: "Maar ongeacht hoe VFTS 352 aan zijn einde komt, geldt nu al dat het stelsel waardevolle nieuwe inzichten heeft opgeleverd."