ENGINEERINGNET.BE - In samenwerking met het befaamde Cédric Blanpain Lab (ULB), hebben de VIB-onderzoekers aangetoond dat NEAT1 een belangrijke rol speelt in de overleving van snel delende cellen, en kankercellen in het bijzonder.
Deze ontdekking kan bijdragen aan de ontwikkeling van nieuwe, effectievere medicijnen tegen kanker.
Als niet-coderend RNA, draagt NEAT1 niet bij tot eiwitvorming. Het draagt wel bij tot de vorming van zogenoemde ‘paraspeckles’, deeltjes die voorkomen in de celkernen van kankercellen
Hun precieze functie is lang onduidelijk gebleven. Hoewel NEAT1 evolutionair gezien erg goed bewaard is, toont onderzoek aan dat het niet essentieel is voor normale embryonale ontwikkeling: volwassen muizen waarbij NEAT1 werd uitgeschakeld, zijn levensvatbaar en gezond.
PhD student Carmen Adriaens (VIB-KU Leuven): “Ons onderzoek toont aan dat de expressie van NEAT1 in de celkern gestuurd wordt door p53. Dit eiwit speelt een belangrijke rol in de bescherming tegen kanker. Als een cel stress of schade ondervindt, zal p53 de expressie van NEAT1 opvoeren, wat op zijn beurt leidt tot de vorming van paraspeckles. Hierdoor kan de celcyclus tijdelijk tot stilstand komen en eventuele schade herstellen. Als de stress of de schade echter te groot is, zal p53 ervoor zorgen dat de cel ‘zelfmoord pleegt’ en afsterft.”
Een cruciale bevinding van het onderzoek is dat NEAT1/paraspeckles noodzakelijk zijn voor het overleven van snel delende kankercellen. Muizen waarbij NEAT1 werd uitgeschakeld, bleken beschermd tegen de ontwikkeling van huidkanker. Dit betekent dat kankercellen in staat zijn om het overlevingsprincipe van NEAT1 te ‘kapen’ en zo zichzelf te beschermen.
Prof. Jean-Christophe Marine (VIB-KU Leuven): “Wij hadden verwacht dat NEAT1 een tumorsuppressor zou zijn, maar het blijkt dat NEAT1 er net toe bijdraagt dat kankercellen opportunistisch kunnen blijven groeien. Ze gebruiken het overlevingsmechanisme van NEAT1 om standaard chemotherapie te overleven. Ons onderzoek toont aan dat kankercellen doeltreffender gedood kunnen worden als we NEAT1/paraspeckles uit de celkern verwijderen..”
Aangezien normale cellen NEAT1/paraspeckles niet nodig hebben, zijn deze deeltjes veelbelovende therapeutische doelwitten. De onderzoekers willen nu achterhalen hoe het NEAT1-mechanisme precies werkt.
Het ultieme doel van het Jean-Christophe Marine Lab is deze kennis te benutten in de zoektocht naar nieuwe geneesmiddelen tegen kanker.
(© VIB)
Op de foto
Squamous Cell Carcinoma (Plaveiselcel carcinoom) van een muis na DMBA/TPA behandeling.
Publicatie
p53 induces NEAT1 paraspeckles to modulate replication stress response and chemosensitivity, Adriaens, Standaert, et al., Nature Medicine 2016
DOI: 10.1038/nm.4135
