Download het artikel in 
ENGINEERINGNET.BE - West-Vlaanderen staat, met meer dan een kwart van de tewerkstelling in de metaal en meer dan 40% van die in mechatronica, te boek als het kloppende hart van de Vlaamse machinebouws en de maakindustrie.
Dat er een mechatronicacentrum komt in Kortrijk kan bezwaarlijk verwonderlijk genoemd worden. Meer dan 40% van de machinebouw en de hightech mechatronica heeft zijn stek namelijk in deze provincie. Wél verwondering wekt de vaststelling dat zich slechts 10% van alle onderzoek en dienstverlening op dit vlak in West-Vlaanderen situeert.
Er is dus een overduidelijke 'mismatch' dus tussen het aanbod van onderzoeksdiensten aan de ene zijde en de vraag of behoefte aan de andere zijde. De vraag die zich onvermijdelijk opwerpt is waarom het zo lang geduurd heeft om het spreekwoordelijke gat in de markt te dempen. Temeer daar in ons land precies West-Vlaanderen een zwaargewicht is in tewerkstelling en toegevoegde waarde in de machinebouw.
Jean de Bethune, gedeputeerde voor Economie van de Provincie West-Vlaanderen: «Bijna een kwart van de Vlaamse industriële werking wordt gegenereerd door West-Vlaamse ondernemingen en de helft daarvan is actief in de sector machinebouw en mechatronica. Met meer dan een kwart van de tewerkstelling in de metaalverwerkende sector en zelfs meer dan 40% van de Vlaamse tewerkstelling in mechatronica is deze cluster heel belangrijk voor West-Vlaanderen.»
Herman Derache, algemeen directeur van Sirris: «De vestiging bevindt zich in het hart van het dichte kmo-netwerk rond mechatronica. Ze beschikt over de nodige kantoorruimte en labo's, met onder meer een demoruimte voor flexibele productieautomatisering.»
Gekende formule
De formule van de applicatielabs is intussen genoegzaam bekend: ze bieden bedrijven de nodige infrastructuur en omkadering om de haalbaarheid van hun ideeën te onderzoeken en aan de praktijk te toetsen, in dit geval dus op het vlak van machinebouw en mechatronica.
Om een beeld van de mogelijkheden te geven werden bij de opening drie democellen opgesteld. In de eerste cel werd het potentieel gedemonstreerd van mobiele technologieën zoals smart glasses in productie, in dit geval voor order-picking.
Een AGV bracht de geselecteerde onderdelen naar een tweede cel, waar collaboratieve robots toonden hoe de samenwerking met een menselijke operator in robotondersteunde assemblage kan verlopen.
Ten slotte bracht de AGV het geassembleerde product naar de laatste cel, waar een operator via technologie ondersteund wordt in zijn manuele taken en bij de kwaliteitscontrole.
Lovenswaardig
Dat het collectief centrum van de technologische industrie Sirris en het provinciebestuur het voortouw nemen, verdient zonder meer het predicaat 'lovenswaardig'. Zij het dat de economische druk vanuit de buurlanden niet gering is.
Want met name in de Duitse en Nederlandse invloedssfeer rollen de demo- en ontwikkelingsprojecten rond Industrie 4.0 en Smart Factories aan het hoog tempo van de band, vaak met Europese financiering. «Het gaat slechts om het eerste onderdeel van een West-Vlaamse cluster voor machinebouw en mechatronica», claimt Sirris.
Op termijn moet de West-Vlaamse mechatronicahub ook stoelen op nog twee andere pijlers: een lab voor virtual reality, ook in Kortrijk, en een R&D-lab in Brugge. Het virtual reality lab zal verderbouwen op de digitale knowhow van Howest, en de mogelijke toepassingen van virtuele en toegepaste realiteit voor machinebouwers en productiebedrijven onderzoeken.
Het tweede komt in Brugge en zal zich enten op de de onderzoeksinfrastructuur die vanuit de KU Leuven in ontwikkeling is en die voortbouwt op de jarenlange activiteiten aan de Technologiecampus Oostende van KU Leuven.
Ook positief is alvast dat er in België voor een beperkt aantal, duidelijk omlijnde speerpunttechnologieën is gekozen, en niet voor het 'brede spectrum' van ontwikkelingen die op ons af komen.
Daarvoor zijn de beschikbare budgetten van de ondernemingen en (de vele) overheden in ons land eenvoudigweg te beperkt in vergelijking met bijvoorbeeld een door techniek gedreven industrieland als Duitsland.
Zo investeerde Sirris tot nu toe een realistisch half miljoen euro in het lab en het belooft dat in de toekomst te blijven doen. In totaal zou het, gespreid over twee jaar, alvast over een bedrag van 4,5 miljoen euro gaan.
(foto's: Sirris, Agoria)
door Bert Belmans, Engineeringnet
Kader: Mechatronicacluster: niet meteen raak
West-Vlaanderen mag zich dan al de bakermat van de Vlaamse maakindustrie noemen, toch stond het provinciebestuur niet meteen te springen om een mechatronicalab mee te financieren.
Het provinciebestuur had in 2013 namelijk zijn eigen investeringsprioriteiten voor de projecten rond de Fabrieken voor de Toekomst vastgelegd in de zogenaamde 'West Deal'. Dit economisch beleidsplan focuste niet op mechatronica, maar op andere disciplines.
«Uit een studie bleek dat West-Vlaanderen vooral excelleert in een aantal specifieke sectoren, meer bepaald Blue Energy, voeding en nieuwe materialen. Mechatronica scoorde ook heel goed in de studie, maar wij zagen die branche samen met logistiek eerder als een belangrijke hefboom om de andere sectoren verder te laten floreren», verantwoordt de Bethune de keuze van het bestuur.
Toch slaagde Sirris er met de steun van een aantal topbedrijven uit de sector in het provinciebestuur te overtuigen en kwam er in 2015 ook voor de maakbedrijven een aangepast traject. POM West-Vlaanderen, het verzelfstandigd economische agentschap van de provincie, nam Jos Pinte, voormalig algemeen directeur van Sirris, onder de arm om een cluster rond de machinebouw en mechatronica van de toekomst op de rails te zetten.
Pinte is een groot pleitbezorger van zo'n technologiecentrum voor de maakindustrie in het hart van de sector: «Dit centrum is een must om de vele Vlaamse en West-Vlaamse kmo’s met een complementair en versterkend aanbod aan de initiatieven van Flanders Make nog beter te kunnen bereiken en te ondersteunen in hun technologische innovaties.»
(BB)
