Beter laat dan nooit: Vlaanderen krijgt zijn slimme energiemeters

Vanaf 2019 zal de Vlaamse consument stapje voor stapje overschakelen naar slimme energiemeters. Niets te vroeg: bijna alle Europese landen hebben zich intussen al tot 'smart metering' bekeer

Trefwoorden: #eandis, #economie, #ferraris, #smart metering, #tommelein

Lees verder

Columns

( Foto: Eandis )

ENGINEERINGNET.BE - De Vlaamse regering keurde vorige week het plan van minister van Energie Bart Tommelein goed voor de geleidelijke vervanging van de klassieke Ferraris-meters door digitale versies. Niets te vroeg: België blijkt het op vier na laatste land van de 28 landen in de Europese Unie te zijn dat nog geen plannen of projecten had gepresenteerd voor het invoeren van slimme meters.

Vanaf 2019 wordt begonnen met de geleidelijk vervanging van de bestaande mechanische enkelvoudige of tweevoudige elektriciteitsmeters. Aan de basis van deze beslissing ligt de nuchtere vaststelling dat mechanische meters niet langer geproduceerd worden. Dat verplichtte de Vlaamse overheid er toe op zoek te gaan naar alternatieven. Daarbij had ze de keuze tussen 'gewone' digitale of slimme digitale meters.

Vloedgolf van slimme, digitale apparaten
Het zijn dus slimme, digitale energiemeters geworden. Waarom is dat goed nieuws? Eenvoudig omdat er onder de noemer van het Internet of Things een vloedgolf van slimme, digitale apparaten komt aanrollen. Zo rijzen de initiatieven rond bijvoorbeeld slimme woningen en dito steden vandaag al als paddenstoelen uit de grond. Netbeheerders die zich daar niet op voorbereiden zullen over enkele jaren tegen een quasi onoverbrugbare technische achterstand aankijken. Ze zullen de plaats geruimd hebben voor een hele resem start-ups, waarvan er trouwens in ons land al een aantal in het gat gesprongen zijn met oplossingen om je stroomverbruik thuis te monitoren.

Niet dat er iets verkeerd is met start-ups en private initiatieven om het energieverbruik in je woning te meten. Maar bij gemis aan data uit het veld - van bij de huisgezinnen - zullen de energiedistributeurs en de overheden over enkele jaren buitenspel staan. Ze zullen de nodige instrumenten missen om nationaal en lokaal de energiestromen te sturen en via die weg aan flexibele, op maat gesneden prijssetting te doen. Waarna onvermijdelijk het verwijt zal weerklinken dat ons land achter de feiten aanholt.

Vergeten variabele
Bovendien lijken critici die met tegenargumenten zwaaien één belangrijke variabele niet mee te nemen in hun argumentatie: de snelheid waarmee de energie- en consumentenmarkten evolueren. Hoe snel, is voor iedereen koffiedik kijken. Vandaar ook dat de meeste marktstudies achterhaald zijn vanaf het moment dat ze het daglicht zien. Van zodra de slimme - lees: op het Internet of Things gebaseerde -consumentenelektronica grootschalig zijn intrede doet, zal de gebruiker zich misnoegd tonen dat hij niet alle functies van zijn (waarschijnlijk duurdere) slimme wasmachine, thermostaat, elektrische auto of thuisbatterij kan gebruiken.

Strategische reserve
Bovendien is ook aan de aanbodzijde digitale meetapparatuur nodig om het elektriciteitsnet te optimaliseren nu steeds meer energieproductie afkomstig is van decentrale bronnen, zoals zon, wind en water. Onder het motto "Meten is Weten" maken slimme meters een betere afregeling van de balans tussen vraag en aanbod mogelijk. Tot op het niveau van het hoogspanningsnet, waarvoor in ons land nationaal beheerder Elia verantwoordelijk is. Slimme meetapparatuur kan er toe bijdragen dat er geen of minder hoge investeringen in strategische stroomreserves nodig zijn. Voor het alternatief - méér gecentraliseerde elektriciteitsproductie en/of méér kabels in de grond - ontbreken zowel de politieke wil als de budgetten.

Modulair uitbreidbaar
Het voorstel van Tommelein gaat uit van eenvoudige, goedkope basisversie van meters die zich modulair laten uitbreiden. "Op die manier zal de markt volop spelen. Dat werkt lagere prijzen en innovatie in de hand", aldus de minister. Minstens even belangrijk is dat hetzelfde principe ook opgaat voor de energiedistributeurs zelf: zij kunnen softwarematig en van op afstand hun meters afregelen en van nieuwe functies voorzien. De distributiemaatschappijen hebben er overigens al enkele proefprojecten opzitten.

De overstap naar intelligente meters start in 2019 en zal geleidelijk gebeuren. Nieuwe huizen en woningen die ingrijpend energetisch gerenoveerd worden, zullen als eerste een digitale meter krijgen. Ook wie een budgetmeter heeft of zonnepanelen op het dak komt in het begin aan de beurt.

De Vlaamse regering legt het plan nu voor aan de stakeholders en de VREG. Die laatste zal een kosten-batenanalyse maken.