Download het artikel in 
ENGINEERINGNET.BE - Deze methode beperkt verliezen en vergroot de levensduur van uitrustingen. Ook de evolutie naar een predictief model droeg bij tot meer toegevoegde waarde. Smeerprogramma’s kenden die vooruitgang niet. Ultrasone technologie brengt beterschap.
De meeste smeerprogramma’s lieten de reactieve vervangingsstrategie bij defecten achter zich en kiezen voor een geplande aanpak op basis van een bepaalde kalender en de werkingsduur. Overstappen van deze planningsmethode naar ‘predictief smeren’ gebeurt echter zelden.
Technologie, een katalysator voor verandering
Innovatieve ultrasone meetinstrumenten maken een juiste smering van lagers mogelijk en brengen het predictieve ook naar het smeerproces.
Er wordt vaak gezegd dat 40% van de lagers, sommigen beweren zelfs tot 80%, voortijdig versleten zijn als gevolg van een verkeerde smering. De geavanceerde ultrasone technologie zorgt vandaag voor een betere planningsstrategie en biedt een equivalent voor de predictieve strategie: smering op basis van de staat van het lager.
De planningsstrategie kent drie problemen. Men moet weten:
1. wanneer de lagers gesmeerd moeten worden;
2. wat de juiste hoeveelheid smeermiddel is;
3. of het geïnjecteerde smeermiddel doeltreffend was.
Het huidige smeerproces bouwt op hypotheses en inschattingen. Allereerst wordt de hoeveelheid smeermiddel, die in een lager geïnjecteerd zal worden, geschat op basis van de afmetingen. Vervolgens wordt het aantal smeerbeurten bepaald op basis van inschattingen en berekeningen over de werkingsomstandigheden van het lager, de omvang en rotatiesnelheid, en de kritikaliteit van de machine. De uitdaging zit dus in het toepassen van correctiefactoren om het proces af te stemmen op de werking van elk lager.
Ultrasone technologie voor de smering op basis van de staat van het lager
Smeren met behulp van ultrasone technologie op basis van de staat van het lager, biedt een eenvoudige en betrouwbare oplossing voor deze drie problemen. De technologie biedt de technicus:
1. een geluidssignaal om de staat van het lager te evalueren;
2. bewakingsindicatoren met alarmen voor de meting;
3. software met een dynamische gezondheidshistoriek van elk lager.
Ultrasone technologie maakt wrijving ‘hoorbaar’ en geeft technici waardevolle informatie over de staat van het lager. De ultrasone meting waarschuwt de technicus wanneer smeren noodzakelijk is en wanneer hij de injectie van het smeermiddel moet stoppen. De hoeveelheid smeermiddel en de intervallen zijn niet meer dan richtlijnen.
Bereid het smeren voor
Zich niet voorbereiden, is zich voorbereiden op een mislukking. Talrijke fouten gebeuren vooraleer het smeerpistool het smeerpunt bereikt. Het beheer, de opslag en de controle op vervuiling van smeermiddelen zijn essentieel, maar ook de smeertaak zelf vergt voorbereiding.
1. Welk smeermiddel gebruiken voor dit lager?
2. Wat is de maximale hoeveelheid?
3. Na hoeveel tijd vergt dit lager opnieuw controle?
Deze voorbereiding combineren met software die de wrijving meet, maakt een naadloze integratie mogelijk tussen de beoordeling van de staat en de functie van de smering.
· Voor elk lager wordt een database gecreëerd met meetresultaten en het aangebrachte smeermiddel. De database vermeldt het smeerpunt, het type sensor en smeermiddel en de maximale hoeveelheid.
· Is de hoeveelheid smeermiddel bij elke druk op het smeerpistool niet gekend, dan is het aangewezen de smeerpistolen te kalibreren en variabelen, die kunnen leiden tot fouten, tot het minimum te herleiden.
· De meetresultaten stop je in een database met boomstructuur, die je ook gebruikt om de staat van de lagers te beoordelen. Voeg deze data toe aan het overzicht met ultrasone gegevens en een precieze smering wordt mogelijk.
Het meetinstrument gaat met de technicus van het ene punt naar het andere. De meetgegevens dienen als referentie om het lager te smeren. Als die referentie ingegeven is, zal de detector aangeven of de technicus smeermiddel moet toevoegen. De technicus zal na elke injectie even wachten om de impact ervan te meten. Zo vermijdt hij oversmering en kan hij verstopte of beschadigde smeerleidingen detecteren. De algoritmen in het ultrasone meetsysteem vergelijken opeenvolgende waarden en vragen om meer smeermiddel toe te voegen of te stoppen. Na het wachten geeft een nieuwe meting de volgende actie aan.
Een geplande of predictieve aanpak?
In een planningsstrategie leidt de ultrasone technologie het smeerproces. Maar de kalender bepaalt nog steeds de smeerintervallen. Deze ‘tijdsaanpak’ is wijdverspreid maar maakt niet ten volle gebruik van de informatie over de precieze staat van de lagers.
Een predictieve strategie is optimaal: ultrasone metingen dragen bij tot de ideale smering voor de staat van het lager en zijn exacte behoeften. Het resultaat wordt bijgehouden in de geschiedenis van het lager. De laatste statusgegevens blijven beschikbaar om in een vroeg stadium defecten in dit lager te horen of te detecteren.
Prestatie-indicatoren tonen de voordelen van deze nieuwe smeerstrategie aan.
· In de software geeft de trendcurve van elk smeerpunt het ultrasone niveau aan voor en na elke operatie.
· Aangezien de database het aantal injecties tijdens het smeerproces registreert en de hoeveelheid smeermiddel van een injectie kent, kan de software het smeermiddelverbruik berekenen. Dit verbruiksrapport toont zowel het minderverbruik als de meetbare verbetering van de betrouwbaarheid van de machine.
Ultrasone technologie brengt beide betrouwbare smeerstrategieën op één lijn en biedt concurrentievoordelen in smeerprogramma’s.
door Jean-Paul Emmanuele, Product Manager – SDT International
Kader: In de praktijk
In een Zuid-Afrikaanse mijn werden 945 lagers/smeerpunten geïdentificeerd die elk volgens een tijdschema gesmeerd werden. Na de invoering van het predictieve smeerprogramma met ultrasone technologie daalde het aantal lagers dat een smering nodig had erg snel: gemiddeld nog slechts 19 lagers per week.
In het begin van het programma kocht de fabriek elke maand 22 bussen smeermiddel van 18 kg. Op een maand tijd daalde dat naar 17 bussen. Na zes maanden waren er maar 10 bussen nodig. De volgende zes maanden werden gemiddeld maar zes bussen meer aangekocht.
In plaats van verloren gegane lagers te verzadigen met smeermiddel staken de technici voortaan meer tijd in het opvolgen van de staat van de lagers. Naast de aanzienlijke besparingen in verbruik, is vastgesteld dat 95% van de lagers nu efficiënter functioneert, met een minimaal wrijvingsniveau. Het smeerprogramma vergrootte de levensduur en de betrouwbaarheid van de uitrusting.
