ENGINEERINGNET.BE - Voedsel wordt gekoeld om microbiële problemen te voorkomen. Het lijkt dan ook onwaarschijnlijk dat juist koelen de oorzaak van microbiële besmetting kan zijn. De koelmiddelleidingen en koelvinnen van de verdamper kunnen echter micro-organismen vasthouden.
Deze micro-organismen worden met de vochtdruppels en partikels via de lucht getransporteerd, vooral omdat de ventilatoren grote volumes lucht doorheen de verdamper jagen. De koelmiddelleidingen en koelvinnen kunnen zo een heus reservoir van virussen, schimmels en bacteriën vormen.
Ook wordt de lucht door condensatie van waterdamp op de koelmiddelleidingen en koelvinnen ontvochtigd. Productresten en ijspartikels, die in de turbulente luchtstroom worden opgenomen, kunnen zich eveneens op de koelmiddelleidingen en de koelvinnen van de verdamper hechten.
Vocht en nutriënten kunnen zich vooral op minder goed ontworpen verdampers vastzetten. De vele hoeken, gaten, horizontale oppervlakken, randen en grove lasnaden zijn plaatsen waar micro-organismen tot groei kunnen komen vooral door de fluctuerende temperatuur en vochtigheid.
Tijdens het ontdooien van de verdamper stijgt de temperatuur tot ver boven 0°C en komen grote hoeveelheden smeltwater vrij, ideaal voor bacteriën, gisten en schimmels om een biofilm te vormen. Die biofilm kan resulteren in corrosie die de oppervlakteruwheid van de koelmiddelleidingen en koelvinnen nog vergroot en de verdere adhesie van polluenten en micro-organismen versterkt.
In een gesloten ruimte sturen de ventilatoren continu koude lucht over en rond alle producten. Wanneer deze producten niet verpakt zijn, kunnen ze gecontamineerd worden. Contaminatie met micro-organismen kan de shelf-life van producten verminderen en het risico op pathogenen verhogen.
Voorbeeld van gecorrodeerde verdamper
De biofilm- en oxide-lagen bemoeilijken ook de warmteoverdracht in de verdamper en kunnen zodoende het koelvermogen van het systeem drastisch verminderen. Uiteindelijk kan biocorrosie zelfs tot lekkage van het koelmiddel en tot vervanging van de verdamper leiden. Het is niet altijd mogelijk louter visueel uit te maken of een verdamper proper is of niet.
Vaak ziet de buitenkant van de verdamper er proper uit, maar zijn de niet-zichtbare delen van de koelvloeistofleidingen en koelvinnen binnenin de verdamper nog sterk verontreinigd. De toegepaste reinigings- en ontsmettingsprocedures zijn niet altijd effectief.
Bij het reinigen wordt de biofilm met het smeltwater en de reinigingsvloeistoffen naar beneden afgevoerd. Daarom worden vuil- en biofilmresten vooral aan de onderzijde van de verdamper waargenomen.
Wordt vervolgd.
Frank Moerman is hygiëne expert (KULeuven - EHEDG Belgium)
(*) Eerder verschenen als Frank Moerman/Kostadin Fikin, Guiding Principles for Hygienic Design of Evaporators to Mitigate Contamination-Related Risks in Air Blast Freezing Systems, in Handbook of Research on Advances and Applications in Refrigeration Systems and Technologies, IGI Global, Hershey, 2016, p. 490-542.
