ENGINEERINGNET.BE - Groene waterstof, geproduceerd met behulp van duurzame bronnen als zon en wind, speelt een cruciale rol in de energietransitie.
Maar er moet nog veel gebeuren om deze schone energiedrager op industriële schaal en tegen aanvaardbare kosten te produceren in Europa.
Het Nederlandse onderzoekscentrum TNO doet nu samen met Fraunhofer IFAM en ISE, Forschungszentrum Jülich, SINTEF uit Noorwegen en CEA uit Frankrijk een aantal voorstellen hiertoe.
Ook andere Europese kennisinstellingen hebben het pleidooi omarmd, evenals het netwerk Hydrogen Europe Research, dat enkele honderden bedrijven en organisaties op het gebied van waterstof vertegenwoordigt.
Rondom groene waterstof leven wereldwijd hooggespannen verwachtingen en grote ambities. Zo presenteert de Europese Commissie in haar waterstofstrategie een doelstelling van 6 GW voor 2024 en 40 GW in 2030.
Ter vergelijking: de totale geïnstalleerde wereldwijde water-elektrolyse capaciteit ligt nu rond 170 MW. Om de ambities te realiseren, moeten de productiekosten van elektrolysers voor waterstof drastisch omlaag.
De onderzoekers beschrijven de voor- en nadelen van de huidige elektrolysers en signaleren waar verbeteringen nodig zijn. Het gaat daarbij om een goede balans tussen kosten, prestaties en duurzaamheid. Zo moet er een alternatief komen, bijvoorbeeld op basis van recycling, voor de schaarse grondstoffen en zeldzame metalen die nu in elektrolysers zitten.
Ook de productiemethode, voor een deel nog handmatig, kan en moet veel efficiënter en goedkoper. Een andere horde is de versnippering van de keten van fabrikanten, toeleveranciers en kennisinstellingen over Europa. Innovaties die nodig zijn om een nieuwe generatie elektrolysers te ontwikkelen worden daardoor geremd. Ook ontbreekt het aan voldoende vraag naar groene waterstof, mede omdat de kosten nog te hoog zijn.
Om de ontwikkelingen te ondersteunen en te helpen versnellen, stellen de Europese kennisinstellingen voor om intensiever en gerichter samen te werken. Daartoe zijn drie doelen gesteld: verbinden van waterstoflaboratoria, vaststellen van duidelijke prestatienormen en monitoring van de prestaties van gesubsidieerde pilots.
Om deze doelstellingen te bereiken, is steun nodig van nationale regeringen en EU-beleidsmakers op de volgende onderwerpen:
- EU-financiering voor een gecoördineerde EU-infrastructuur om testfaciliteiten voor waterelektrolyse te gebruiken en te delen.
- EU-financiering voor het ontwikkelen van geharmoniseerde prestatie-, veiligheids-, duurzaamheids- en kwaliteitsnormen met internationale minimumeisen voor (componenten van) elektrolysers.
- De implementatie van een Open Access-beleid voor het delen van geaggregeerde data en lessen. Overheden zouden het delen van data en lessen van alle gesubsidieerde onderzoeks-, demonstratie- en inzetprojecten in de EU moeten verplichten.
