ENGINEERINGNET.BE - Elise Elsacker onderzocht voor haar doctoraat, onder leiding van Prof. Lars De Laet en Prof. Eveline Peeters, welke factoren de biologische en materiële eigenschappen van myceliummaterialen beïnvloeden. Haar onderzoek biedt inzicht in de aspecten die een rol spelen in de productie van composieten die met mycelium gegroeid zijn.
In het bos degraderen schimmels hard, houtachtig plantmateriaal. Mycelium, de witte wortels van zwammen, vormen een soort lijm tussen de vezels waarop ze groeien. Pas je dit proces toe op afvalstromen zoals landbouwafval en zaagsel, kan je een hele waaier aan voorwerpen met mycelium ‘groeien’.
Elsacker verkende nieuwe productietechnieken voor architectonische toepassingen van mycelium. “Denk daarbij aan bio-afbreekbare tijdelijke constructies, isolatie, binnenmuren en meubels.” Circulair bouwen met duurzame, biologisch afbreekbare materialen, zeg maar.
Ze ontwikkelde een methode om schimmels -er bestaan een paar miljoen verschillende schimmelsoorten- te selecteren op basis van hun biologische, chemische en mechanische prestaties. Ze onderzocht niet alleen de interactie tussen schimmels en vezels maar ook de materiaaleigenschappen van deze composieten met verschillende soorten natuurlijke vezels.
Verder onderzocht ze ook hoe je de structurele eigenschappen van myceliummaterialen kunt verbeteren met additieven of door het materiaal samen te persen. Tot slot ontwikkelde ze een nieuw fabricageproces met robots voor architecturale bekistingen en experimenteerde ze met het 3D-printen van myceliummaterialen.
"Hoewel myceliummaterialen veelbelovend zijn, is het niet de bedoeling om alle synthetische materialen te vervangen door zelfgegroeide biomaterialen.” Elsacker wijst naar de principes van circulariteit: mycelium voedt zich met afvalstromen.
“De productie van myceliummaterialen is dus afhankelijk van de beschikbaarheid van die lokaal geproduceerde reststromen.” Ze vormen wel een startpunt voor nieuwe verhalen over biodiversiteit, circulariteit en op biologie gebaseerde oplossingen."
Haar werk dient als basis voor verder onderzoek aan de Vrije Universiteit Brussel en nieuwe toepassingen. Schimmels kunnen immers ook helpen met andere milieuproblemen, zoals het groeien van ledervervangers, het dichten van barsten in beton en zelfs het remediëren van vervuiling door zware metalen en radioactief afval.
Op de foto boven:
Isolatiepaneel gemaakt van mycelium dat groeide op een substraat van 300 wegwerpkoffiekopjes en beukenhoutchips.
(klik op de foto voor een grotere weergave)
(links) Architecturale bekistingen uit mycelium materiaal vervaardigd met behulp van robots. - (rechts) Elise Elsacker tijdens tijdens een STE(A)M-project aan de VUB
