Internationaal zwaartekrachtsgolvenlab opent in Maastricht

Dit hyper­moderne natuur­kunde­labo­ratorium gaat dienen als proeftuin voor de ontwikkeling van technologie voor toekomstige zwaarte­krachts­golf­detectoren.

Trefwoorden: #natuurkunde, #Nikhef, #proeftuin, #zwaartekracht

Lees verder

Nieuws

( Foto: Marco Kraan, Nikhef )

ENGINEERINGNET.BE - Met ETpathfinder richten natuurkundigen hun blik op de toekomst. Rond het jaar 2035 moet een nieuwe Europese zwaartekrachtsgolfdetector gereed zijn: de Einstein Telescope.

De Einstein Telescope vergt een investering van circa 2 miljard euro en wordt zo’n 10 keer gevoeliger dan huidige meetopstellingen. Dit moet leiden tot honderdduizenden of zelfs miljoenen waarnemingen van zwaartekrachtsgolven per jaar. Zo’n grote toename in gevoeligheid is echter niet te realiseren met bestaande technologie.

De benodigde technologieën en technieken worden daarom eerst ontwikkeld en getest met ETpathfinder. Het gaat daarbij bijvoorbeeld om nieuwe koeltechnieken, spiegelcoatings en lasers, die door kennisinstellingen en high-techbedrijven worden ontwikkeld.

Deze innovaties zijn naar verwachting ook geschikt voor andere toepassingen in de industrie.

De faciliteit zal bestaan uit een grote stofvrije hal met een stabiele temperatuur: een cleanroom. Daarin kunnen de komende 20 tot 30 jaar verschillende vormen van laserinterferometers, de techniek die gebruikt wordt om zwaartekrachtsgolven te meten, worden opgesteld.

Die opstellingen bestaan uit meerdere torens, met daarin allerlei apparatuur, en ‘armen’ van vacuümbuizen van 20 meter lang. Dit is niet genoeg om zwaartekrachtsgolven te meten, maar wel om allerlei technologieën en hun samenspel te kunnen ontwikkelen en testen.

Zuid-Limburg scoort onder meer hoog vanwege de bijzondere bodemsamenstelling, waardoor storende trillingen in de ondergrond worden gedempt. Bovengronds is het ook relatief rustig. Er zijn bijvoorbeeld weinig spoorlijnen en windturbines in de omgeving. Tegelijkertijd biedt de omgeving goede voorzieningen en herbergt de regio veel kennisinstellingen en technologiebedrijven.

De ETpathfinder bereidt Nederland, België en Duitsland goed voor op een toekomstige grote Einstein Telescope. Een nog te vormen internationaal platform besluit waarschijnlijk rond 2025 waar de Einstein Telescope gebouwd wordt.

Voor ETpathfinder maakt dat overigens weinig uit: de Maastrichtse faciliteit blijft hoe dan ook een belangrijke rol vervullen bij de Einstein Telescope.

ETpathfinder is mede mogelijk gemaakt door Interreg Vlaanderen-Nederland en gefinancierd door het Europees Fonds voor Regionale Ontwikkeling van de EU.