DNA beschermt zich tijdens celdeling door elasticiteit chromosoom

Een Europees onderzoeksteam ontwikkelde een nieuwe methode om met optische pincetten menselijke chromosomen, en dus DNA, heel precies te onderzoeken.

Trefwoorden: #cellen, #chromosoom, #DNA

Lees verder

research

( Foto: VU Amsterdam - © Anne Reitsma )

ENGINEERINGNET.BE - Het onderzoek is een samenwerking tussen de Nederlandse Vrije Universiteit (VU) en een team van biologen van de Universiteit van Kopenhagen.

“Wij gebruiken als eerste het optisch pincet om mechanische eigenschappen van chromosomen te meten, met een veel hogere meetprecisie," aldus hoogleraar biofysica Gijs Wuite van de VU.

"Verder combineren we onze metingen met geavanceerde fluorescentie-microscopie, wat samen een heel nieuwe wereld opent van mogelijkheden om menselijke chromosomen nauwkeurig te onderzoeken.”

Onderzoekers kunnen nu beter begrijpen wat er mis kan gaan tijdens celdeling. Foutjes tijdens celdeling kunnen, als ze te vaak voorkomen, lijden tot ernstige ziektebeelden.

Met deze nieuwe methode kan bijvoorbeeld onderzoek gedaan worden naar aangeboren afwijkingen die leiden tot veel DNA-schade tijdens celdeling, zoals het fragiele X-syndroom.

Mede-onderzoeker Anna Meijering van de VU: “Elke menselijke cel bevat een paar meter aan DNA, dat tijdens celdeling gekopieerd moet worden en verdeeld naar dochtercellen zonder in de knoop te raken."

"Om dit te bereiken vormt het DNA een enorm compacte structuur: het chromosoom. Deze structuur is moeilijk te onderzoeken met bijvoorbeeld microscopie of andere bekende technieken, door die enorme compactheid."

Dus ontwikkelden Meijering en haar collega’s een methode om met optische pincetten aan, uit cellen geïsoleerde, chromosomen te trekken. Ze maten daarna hoe de chromosomen reageren op deze uitrekking.

Meijering: “Wij kwamen tot de conclusie dat binnen het chromosoom steeds een ander onderdeel de meeste rek opvangt, waardoor de structuur als geheel beschermd wordt tegen grote vervormingen.”

Ook is ontdekt dat één specifiek eiwit, TOP2A, een belangrijke rol speelt voor de structuur van het chromosoom.

Het onderzoek is gedaan binnen het Europese onderzoeksproject Chromavision. Vervolgonderzoek loopt al in het project MONOCHROME, dat vorig jaar is gestart.