Betere uitwisseling donornieren dankzij geavanceerde modellen

De Nederlandse TU Eindhoven heeft verschillende geavanceerde wiskundige modellen ontwikkeld om problemen rond de geschiktheid van donornieren voor patiënten te verbeteren.

Trefwoorden: #algoritme, #donor, #model, #wiskunde

Lees verder

research

( Foto: TU/e )

ENGINEERINGNET.BE - "Het basisidee achter nierruil is dat twee incompatibele paren A en B donororganen kunnen uitwisselen als de donor van A compatibel is met de patiënt van B en andersom", zegt Danny Blom, onderzoeker bij TU Eindhoven.

Op deze manier kan elke donor indirect zijn beoogde patiënt helpen door zijn nier aan een andere patiënt te geven.

Blom: "Een eenvoudig model voor nieruitwisselingsprogramma's kan worden beschreven als een netwerk van compatibiliteiten. Voor elk incompatibel paar kan een knooppunt of kruispunt in dit netwerk worden gelabeld, en een pijl van knooppunt A naar knooppunt B als de donor van A compatibel is met de donor van B."

"Maar er is nu nog veel onzekerheid over de structuur van netwerken van nierruilprogramma's, omdat het onmogelijk is om zeker te weten of een donor en een patiënt compatibel zijn", stelt Blom.

Ook kunnen onvoorziene gebeurtenissen leiden tot veranderingen in het netwerk. Donoren en patiënten kunnen zich terugtrekken uit het nierruilprogramma, bijvoorbeeld als de donor of de patiënt te ziek is om een operatie te ondergaan.

Daarom onderzocht Blom de uitkomsten van KEP's, in het geval dat afgedwongen kan worden dat uitwisselingen die niet beïnvloed worden door dergelijke onvoorziene gebeurtenissen, tot transplantaties leiden.

Ook zijn bij nierruilprogramma's patiënten betrokken die moeilijk te matchen zijn. Om de kans op een transplantatie voor deze patiënten te vergroten, is het opschalen van nierruilprogramma's van het grootste belang.

De afgelopen jaren hebben internationale en interdisciplinaire samenwerkingsverbanden tussen ziekenhuizen gezamenlijke nierruilprogramma's opgezet om de poelgrootte uit te breiden.

In de praktijk geven echter ziekenhuizen soms prioriteit aan hun eigen patiënten, door het achterhouden van paren voor de samenwerkingspartners. Daarom introduceerde Blom een nieuwe methode om in gezamenlijke nierruilprogramma's prikkels weg te nemen voor zulke strategische keuzes.

Zijn nieuwe model leidt tot consistent grotere aantallen transplantaties in vergelijking met sommige van de huidige bestaande samenwerkingsverbanden.

Het testen van zijn model in de gezondheidszorg stuit echter op obstakels, zoals juridische en ethische overwegingen. Blom: "Dit maakt het moeilijk om dingen in de gezondheidszorg te veranderen."

Toch hoopt Blom dat zijn werk de verantwoordelijke beleidsmakers inzicht geeft in hoe ze hun niertransplantatieprogramma's kunnen vormgeven.