ENGINEERINGNET -- De Aspergillus fumigatus schimmel is een schimmel die te vinden is in de lucht. Op zich vormt de schimmel helemaal geen bedreiging voor de mensen met een gezond immuunsysteem. Dit in tegenstelling tot de mensen die een immuunsysteem hebben die uitgeschakeld is.
We denken dan vooral aan de mensen die behandelt worden voor kanker en die in het kader van de behandeling worden geconfronteerd met een uitschakeling van het immuunsysteem. Voor deze mensen is de Aspergillus fumigatus schimmel levensbedreigend. Eens de schimmel het immuunsteem binnen gedrongen is, is de kans op genezing quasi nihil.
Het belangrijkste wapen om deze schimmel te bestrijden zijn de medische azolen. Maar de afgelopen 15 jaar heeft de schimmel zijn eigen aangepast aan de medicatie.
De meeste mutaties die tot nu toe gevonden zijn, zijn mutaties in het cyp51A-gen. De medische azolen maken dit enzym, waarvoor de gen codeert, onwerkzaam met als gevolg dat de schimmel afsterft. Het gemuteerde gen zorgt voor een verandering in het enzym, waardoor de medische azolen hier geen vat meer op hebben en waardoor de patiënt weerloos wordt.
Een onderzoekster van de Radboud Universiteit Nijmegen ontdekte een nieuwe vorm van resistentie van de schimmel. Deze resistentie is gebaseerd op mutaties een het hapE-gen. De onderzoekster vond dit na onderzoek van een patiënt die behandelt werd ten einde de schimmel te bestrijden, maar waarbij de schimmel weer vindingrijker werd in het omzeilen van de azoolgeneesmiddelen..
Het meest zorgwekkende is dat ook patiënten die geen azoolbehandeling hebben gekregen resistente aspergillusschimmel kunnen bevatten. In 1998 werd dit in Nederland voor eerst vastgesteld. De conclusie hier is dat in het milieu resistente aspergillusschimmels ook voor komen en zich verspreiden via de lucht en alzo bij de patiënt terecht komen.
Deze resistentie heeft zich hoogstwaarschijnlijk ontwikkeld onder invloed van bepaalde fungiciden (schimmelbestrijdingsmiddelen) die tussen 1990 en 1996 in de landbouw geïntroduceerd zijn.
Het gaat om fungiciden die sterk op medische azolen lijken. Resistente stammen zijn ondertussen niet alleen in Europa, maar ook in Amerika en Azië aangetroffen.
Resistente schimmels die afkomstig kunnen zijn uit de omgeving worden gevonden bij meer dan negentig procent van de Nederlandse patiënten bij wie medische azolen niet werken. Momenteel is zes tot dertien procent van de Aspergillusstammen, die bij patiënten worden gevonden, resistent.
Tegenwoordig heeft de schimmel zich zo gemuteerd dat het ook te vinden is in ziekenhuizen en woonhuizen. Dit is zeer verontrustend. Conclusie hier is dat de schimmel zich continu muteert en vecht tegen de medische azolen.
Zo worden de medische azolen ook ingezet in diergeneesmiddelen, ontsmettingsmiddelen, conserveringsmiddelen, maar ook in consumentenproducten. Over de toepassing van deze medische azolen in deze gebieden is weinig bekend. Hier is verder onderzoek aangewezen.
(LVD)
