ENGINEERINGNET.NL - Geneticus Henne Holstege van het VUmc zocht uit waarom Hendrikje van Andel-Schipper, die op 115-jarige leeftijd ogenschijnlijk nog in blakende gezondheid verkeerde, toch overleed. Dit onderzoek vond plaats in het kader van het 100-plus onderzoek dat vorig jaar in het VUmc Alzheimercentrum van start ging.
Het VUmc wil achterhalen wat het geheim is van ouder worden met goede geestelijke vermogens. Deze kennis is misschien te gebruiken bij mensen die wel vatbaar zijn voor dementie, om deze te helpen ook zonder de ernstige gevolgen ervan oud te worden.
Holstege, leider van het 100-plus onderzoek, ontdekte dat Hendrikje van Andel-Schipper bij haar overlijden nog maar twee actieve bloedstamcellen had die gezamenlijk de voorraad bloedcellen op peil hielden. Daarbij was de ene stamcel vermoedelijk ook nog een dochter van de andere.
Mensen hebben naar schatting gemiddeld 1.300 actieve bloedstamcellen die zich voortdurend delen en zo de bloedcellen verversen. Onderzoek wees uit dat bij Van Andel-Schipper de telomeren van de bloedcellen extreem kort waren vergeleken met die in haar hart, lever, long en hersenen.
Telomeren zijn de beschermende uiteinden van chromosomen in de cellen die bij elke deling krimpen. Als deze te kort zijn, is celdeling onmogelijk en sterft de cel.
Dit is een aanwijzing dat de bloedstamcellen zijn afgestorven of inactief zijn geworden door uitputting. De stamcellen in het bloed delen zich veel vaker dan andere cellen. Hoe ouder iemand wordt, hoe meer celdelingen optreden.
Onderzoek bij andere honderd-plussers moet duidelijk maken of die stamceluitputting inderdaad bepalend is voor de eindigheid van het leven. Als dit zo is kunnen ouderen jonge bloedstamcellen toegediend krijgen, om zo de levensduur te verlengen.
Ongeveer een derde van de bevolking krijgt te maken met dementie. Als gevolg van de vergrijzing en de verbeterde medische zorg in de afgelopen eeuw zullen in 2040 naar schatting meer dan een half miljoen mensen aan het dementeren zijn.
De ziekte van Alzheimer is veruit de meest voorkomende vorm van dementie. Momenteel zijn er nog geen medicijnen tegen dementie.
