Reactief stikstof gevaar voor gezondheid en milieu (+video)

Stikstof hebben we keihard nodig voor de voedselproductie en voor het produceren van honderden producten. Maar tegelijk kan het zeer schadelijk zijn voor de gezondheid en het milieu.

Trefwoorden: #Albert Bleeker, #biomassaproductie, #ECN, #reactief, #reactief stikstof, #stikstof

Lees verder

research

( Foto: screenshot YouTube - nitrogenscientists )

ENGINEERINGNET.NL - In de afgelopen jaren is reactief stikstof een van de grootste wereldproblemen geworden.

Onderzoeker Albert Bleeker legt uit wat ECN doet om het probleem in kaart te brengen en hoe we meewerken aan een effectieve oplossing.

Albert Bleeker, senior onderzoeker Integrale Stikstofproblematiek bij ECN: "We kunnen niet zonder stikstof. Maar liefst 78% van onze atmosfeer bestaat uit stikstof (N2). Maar dat is niet-reactief stikstof en kan geen kwaad. Voor het leven van planten en daarmee voor onze voedselproductie is reactief stikstof nodig."

"Dit wordt - via chemische of biologische weg - gevormd uit stikstof in de buitenlucht. Het probleem is dat er in de afgelopen decennia is een teveel aan reactief stikstof in de lucht en het grondwater is gekomen. Bijvoorbeeld doordat we meer fossiele brandstoffen zijn gaan gebruiken en kunstmest en dierlijke mest uitrijden over het land."

Het overschot aan reactief stikstof raakt vele wereldproblemen. Denk aan de voedselvoorziening, luchtkwaliteit, leven in kustwateren en de oceanen, biodiversiteit aan land, klimaatverandering, drinkwatervoorziening en het gat in de ozonlaag. Eenmaal in het milieu kan één molecuul reactief stikstof aan meerdere effecten bijdragen.

De toename van reactief stikstof heeft veelomvattende effecten. Daarom moeten we er slimmer mee omgaan. Wat kunnen we er tegen doen?

Volgens Bleeker zijn er twee opties. Het beste zou zijn om er voor te zorgen dat er geen overschot aan reactief stikstof ontstaat. Iedereen snapt de voordelen van kunstmest als garantie voor een goede oogst. Maar, we moeten die meststof efficiënter gebruiken om de verliezen naar het milieu te beperken.

In Europa is er al beleid op de maximale bemesting. Maar in landen als India en China zien we een buitensporig gebruik van meststof om de groeiende bevolking te voeden.

Ten tweede moeten we proberen de negatieve effecten zoveel mogelijk in te perken. Dat lijkt voor de hand liggend, maar in armere landen verdwijnt afvalwater nog altijd zonder zuivering in het oppervlaktewater. We kunnen het reactieve stikstof weer omzetten in N2. Voorbeeld zijn de katalysator in auto’s en de biologische zuivering van afvalwater.

ECN onderzoekt op de interactie tussen stikstof en het milieu. Op wereldschaal wordt gekeken naar de interactie tussen stikstof, biomassaproductie en -gebruik en biodiversiteit.

Bleeker: “Daarnaast doen we op lokale schaal metingen in gebieden als de 2e Maasvlakte of de Brabantse Peel. Daar meten we bijvoorbeeld de concentratie en depositie van reactief stikstof. We analyseren hoe effectief het huidige beleid van het Rijk en gemeenten is. En samen met beleidsmakers onderzoeken we vervolgens welke stappen gezet kunnen worden om hun stikstofprobleem op te lossen.”


(bron: ECN)