Download het artikel in 
ENGINEERINGNET - Audi's productiemanager Dr. Hubert Waltl: «Een directe samenwerking van mens en machine is een sleutelelement van de fabriek van de toekomst»
Toegegeven, er zijn al voorbeelden te vinden van robots die met mensen samenwerken. Zo was er bijvoorbeeld al in 2012 het experimentele en door Europa gesubsidieerde JILAS - 'Jig Less Airplane Assembly'- experiment voor de vliegtuigconstructie, waar de robot een zware last tilt en de operator het werkstuk naar zijn plaats 'duwt'.
Maar tot nu ging het uitsluitend over experimenten en kleinschalige piloot-projecten. Wat Audi doet, is toch van een andere orde: een interactieve robot laten meedraaien in de reële productieomgeving. Met alle implicaties die dat voor productiestops én de veiligheid kan hebben.
Hoe dan ook, de trend moge duidelijk zijn: de grenzen van de cooperatie/interactie tussen mens en bewegende machine worden afgetast. De allereerste voorwaarde: het moet veilig zijn, wat ingevuld wordt door de eis dat de machine 'autonoom en intelligent' kan reageren op impulsen - verwachte of onverwachte situaties - in zijn nabije omgeving.
Dat lijkt eenvoudig, maar schijn bedriegt. Toch slaagde Audi er blijkbaar in zelfs de verzekeraars van de werknemers - de direct betrokken partijen in geval van arbeidsongevallen - te overtuigen. Ondanks het feit dat de robot onafgeschermd en dus zonder veiligheidszones, -hekken of andere maatregelen direct in contact komt met de menselijke operator.
Naast data-acquisitie via de 'cloud' en additive manufacturing voor de maakindustrie, mag dit type productiemachine ongetwijfeld beschouwd worden als één van de sleutelelementen voor de fabriek van de toekomst.
Een stapje verder...
Nu heeft Audi al wat ervaring met robots die zijn medewerkers bijstaan in hun job. In de body shop bijvoorbeeld brengt een robot al sinds 2013 de lijm aan op een autoruit. De operator legt daarbij de ruit eerst op de juiste positie en start dan een automatische - vaste - procedure.
Zonder echte interactie tussen mens en bewegende machine dus. Het nieuwe PART4you werkstation gaat een stap verder: hier overhandigt de robot een werkstuk aan de operator. Hij of zij hoeft niet langer te reiken en te buigen om het stuk uit de materiaalbox te nemen. «Deze repetitieve handeling kan mettertijd tot rugklachten leiden», stelt Johann Hegel, Hoofd van de afdeling Assembly Technology Development.
«In een productieproces met een almaar grotere diversiteit aan modellen, is het niet onbelangrijk dat de robot zelf het juiste onderdeel uit de box oppikt en dat op een ergonomisch verantwoorde wijze aan de assemblagemedewerker aanbiedt. De robot wordt zo een assemblage-assistent, een co-worker die zich aan het ritme van de operator aanpast, en niet omgekeerd.
Bovendien is er geen gevaar, dankzij een zachte, beschermende huid met geïntegreerde veiligheidssensoren. Daarom is PART4you ook gecertificeerd door de verzekeraars». Audi heeft intussen al laten weten nog meer mens-robot applicaties te plannen, ook in de productiesites buiten Duitsland.
Zegen voor robotbouwers
Vandaag is Audi's 'PART4you'-robotproject alvast een zegen voor de robotconstructeurs wereldwijd die al enkele jaren volop bezig zijn om mensvriendelijke robots te ontwikkelen.
Zij zullen de referentiecase van Audi ongetwijfeld aangrijpen om hun systemen versneld in de markt te zetten en terecht aanspraak te maken op overheidsmiddelen in het kader van het Industriële Internet of Things en Industrie 4.0 om de technologie verder op punt te stellen.
Waltl: «Mens en machine zullen alsmaar nauwer gaan samenwerken. Zo kunnen we routinehandelingen automatiseren en ergonomisch moeilijke werksituaties optimaliseren».
Maar ook, als geruststelling voor de vakbonden: «Zelfs in de toekomst zal er geen plaats zijn voor mensloze fabrieken. Het zullen altijd de mensen in de productie zijn die de beslissingen nemen».
door Bert Belmans, Engineeringnet
