Download het artikel in 
ENGINEERINGNET.BE - In dit artikel breken de auteurs een lans voor de methodiek om uit efficiëntieoverwegingen courante ultrasone en trillingsmetingen te combineren in één enkel instrument.
Het zou dus ideaal zijn wanneer de technici over veelzijdige instrumenten beschikken waarmee ze snel een betrouwbare diagnose kunnen stellen. Eenvoudige instrumenten kunnen 80% van de afwijkingen oplossen, voor de overige 20% zijn geavanceerdere instrumenten vereist.
Ultrasoon geluid en trillingen gecombineerd in één meetinstrument? Via de statische metingen kunnen problemen opgespoord worden terwijl de dynamische metingen gebruikt worden wanneer een gedetailleerdere diagnose noodzakelijk is.
In tijden van kostenbeheersing
In het huidige economische klimaat moeten ondernemingen hun productiekosten maximaal beheren. Om dit te realiseren doen ze een beroep op steeds performantere en dus ook complexere uitrustingen. Het doel is eenvoudig: meer en beter produceren. Maar dat is niet alles.
Ondernemingen willen natuurlijk ook hun onderhoud van hun processen optimaliseren waardoor dit een andere dimensie krijgt. De onderneming moet niet enkel productieverlies beperken en herstellingen plannen en optimaliseren door de voorraad reserveonderdelen tot het strikte minimum te herleiden, ze moet ook de uitvoering van deze taken kunnen verzekeren met een beperkt aantal personeelsleden en de financiële middelen die er zijn.
Het is niet langer veroorloofd om manuren te verliezen aan uitgebreide dataverzameling en overbodige analyses. Deze taken systematisch toevertrouwen aan experts is evenmin aan de orde.
Naar een geoptimaliseerd onderhoud
Laten we de vraag anders stellen: waarom onnodig veel tijd verspillen aan het vergaren en analyseren van metingen, waarom deze taak toevertrouwen aan een expert om uiteindelijk vast te stellen dat de uitrusting in goede staat verkeert? Ondoeltreffend zegt u?
Het is nochtans van toepassing bij 80% van de opgevolgde uitrustingen. Het nastreven van optimalisatie vereist de beschikbaarheid van een eenvoudig toestel (dus binnen het bereik van zoveel mogelijk mensen) dat snel (om de verzameltijd te beperken) en doeltreffend werkt om de goede werking van 80% van het machinepark te bevestigen. Maar dat is niet alles.
Van de 20% verdachte machines is er 80% waarbij het probleem snel verholpen kan worden. Nogmaals: een eenvoudig toestel gebruikt door een technicus is de meest geschikte oplossing. Er blijft dus 20% van de 20% over die een gedetailleerdere diagnose vereist. Grondige metingen uitgevoerd door een expert zijn dus noodzakelijk. Maar dit geldt voor gemiddeld slechts 4% van de regelmatig gecontroleerde machines.
Veelzijdigheid is onontbeerlijk
Naast de snelheid en de gebruiksvriendelijkheid, beantwoordt een veelzijdig toestel ook aan de doelstelling van de beheersing van investeringskosten.
Een meetinstrument dat zowel bij draaiende machines ingezet kan worden als bij de beheersing van de energiekosten. Hier komt de complementariteit tussen ultrasoon geluid en trillingen pas echt tot zijn volle recht. Ultrasone geluiden zijn de onbetwiste kampioen inzake energiebesparingen voor perslucht, stoom en in zekere zin ook gedeeltelijke ontladingen.
Voor draaiende machines is dit de eenvoudigste oplossing om wrijvingsfenomenen (smering van lagers), impactfenomenen (defecten aan lagers, inclusief traag draaiende lagers en tandwielen) en explosies van luchtbellen in een vloeistof (cavitatie van kleppen of pompen) te detecteren.
Trillingmeting is dan weer uitstekend geschikt om problemen op te sporen die verband houden met: uitlijning, onbalans, funderingen, koppelingen, katrollen, luchtbehandelingsfenomenen en elektrische motoren.
Statische metingen om problemen op te sporen
Statische metingen (of algemene metingen) zijn gemakkelijk uit te voeren want het resultaat is een getal. De gegevens worden verzameld door de technicus of de operator belast met de smeerbeurten en vormen de basis van het onderhoudsprogramma: ze maken het mogelijk om trendcurven op te stellen en alarmdrempels in te stellen. Het doel is om snel te bepalen of de machine goed werkt of niet.
Dynamische metingen voor een gedetailleerdere diagnose
Bij een dynamische meting wordt een signaal opgevangen gedurende een bepaalde periode. Deze maakt het mogelijk om tijdssignaal- en frequentiesignaalweergaven (FFT) op te stellen.
Voor de ultrasone technologie wordt de voorkeur gegeven aan een tijdssignaalweergave. Deze laat het bijvoorbeeld toe om de aanwezigheid van repetitieve schokken te detecteren door middel van een eenvoudige visuele voorstelling.
Op basis van de referentie van het lager en de rotatiesnelheid zal de operator de onderliggende oorzaak van het defect vaststellen. Tot slot zal hij op basis van de amplitude van de schokken de ernst van het defect bepalen.
Voor trillingen is de frequentiesignaalweergave het meest gangbaar. De expert kan aan de hand van de kinematica van de machine en zijn kennis over trillingweergave van defecten de oorzaak van de beschadiging achterhalen.
Zoals reeds vermeld zal de ernst van het defect en de evolutie ervan bepaald worden via de amplitude van de spectrumlijnen.
(foto's: SDT)
door Van Impe Jean-Claude Marketing Manager & Jean-Paul Emmanuele, Product Manager SDT International
