ENGINEERINGNET.NL - Bij ultraviolet-waarnemingen met de Hubble-ruimtetelescoop is ontdekt dat de jonge sterrenhoop R136 niet vier, zoals eerder ontdekt, maar negen sterren bevat die meer dan honderd keer zo zoveel massa hebben als de zon. De sterren maken deel uit van de Grote Magelhaense Wolk, een klein sterrenstelsel op ongeveer 170.000 lichtjaar van de aarde.
Het nieuwe onderzoek laat zien dat R136 tientallen sterren van meer dan 50 zonsmassa’s bevat. Bekend was al dat daar één ‘superster’ tussen zit – R136a1 – die genoeg massa bevat voor 250 zonnen. Tezamen produceren de negen ‘zwaarste’ sterren van de sterrenhoop 30 miljoen keer zoveel licht als onze zon.
Het is de grootste set zeer zware sterren die tot nu toe is gevonden. Dit roept nieuwe vragen op over het ontstaan en het uiteindelijke lot van zeer zware sterren. Het onderzoek verschijnt in het vakblad Monthly Notices of the Royal Astronomical Society.
"Lange tijd dachten we dat sterren niet zwaarder konden worden dan zo’n honderd keer de zon," zegt coauteur Selma de Mink. "Dit is wat er in de meeste studieboeken staat geschreven. Hoog tijd om de boeken te herschrijven."
De sterrenkundigen konden niet vanaf de aarde naar de sterren kijken. Dat komt doordat de zware sterren vooral ultraviolet licht uitstralen en dat wordt tegengehouden door onze dampkring. Daarom gebruikten de sterrenkundigen de Hubble Ruimtetelescoop. Die bevindt zich in een baan om de aarde en heeft geen last van de dampkring.
De negen superzware sterren zijn niet alleen extreem zwaar, maar ook extreem fel. Zulke heldere sterren zijn dan ook snel opgebrand. Na ongeveer twee à drie miljoen jaar zijn ze aan het eind van hun leven.
De wetenschappers berekenden dat elk van de monstersterren per maand meer dan een aardmassa aan materiaal uitstoot in de vorm van een sterrenwind. Ondanks dit enorme massaverlies zullen deze sterren naar verwachting uiteindelijk zwarte gaten achterlaten.
Het is onduidelijk hoe monstersterren ontstaan. Sommige monstersterren kunnen zijn ontstaan doordat twee of meer sterren samensmelten, maar dat lijkt niet de verklaring voor alle monstersterren. De astronomen denken daarom dat de sterren ook via normale stervormingsprocessen kunnen ontstaan.
De komende tijd gaan de onderzoekers de waarnemingen verder bestuderen om de eigenschappen van sterren beter te begrijpen. Naast de negen monstersterren blijken in het cluster ook veel zware dubbelsterren aanwezig. Eén van de grote vragen is welk van deze sterren uiteindelijk dubbele zwarte gaten kunnen vormen. Die kunnen op hun beurt weer samensmelten en daarbij zwaartekrachtgolven veroorzaken.
"Het is fantastisch dat we nu meer van deze superzware sterren vinden," licht coauteur Alex de Koter toe. "Vooral ook omdat we vermoeden dat de eerste sterren die zich na de oerknal vormden zo zwaar geweest moeten zijn. Door de sterren in de Tarantulanevel te onderzoeken, kunnen we wellicht meer leren over de rol van de eerste sterren in het vroege heelal."
