Download het artikel in 
ENGINEERINGNET.BE - En zij heeft extra uitdagingen bij het aanwerven van ‘nieuw’ personeel. Enerzijds moeten de meeste rekruten nog starten met hun opleiding, dus is nog niet geweten of ze ook effectief het diploma zullen behalen.
Anderzijds moeten de nieuwe werknemers bereid zijn om het land te dienen.Toch blijkt het niet allemaal zo zwart/wit: het leger kan ‘aanwervingen via SELOR’ doen, waarbij het burgers met een specifiek diploma inlijft.
Dit jaar zal het leger 900 nieuwe manschappen aanwerven, waarvan één derde een technische functie dient uit te oefenen. Normaal gezien zullen in de komende jaren eenzelfde aantal worden gerekruteerd.
Kolonel Rudy Vlasselaer, directeur van het competentiecentrum voor vliegend materieel en communicatie- en informatiesystemen (CC V&C) en kwartiercommandant van het kwartier Majoor Housiau (kazerne van Peutie): «De behoefte aan technisch personeel is eigenlijk dubbel zo groot, maar de budgettaire beperkingen gooien roet in het eten. Dat de nood aan dergelijke profielen zo prangend is, heeft twee grote redenen. Enerzijds kampen we met een bepaalde graad van vergrijzing.
Tegen 2020 gaan heel wat van onze manschappen op pensioen, waaronder bijzonder veel technische mensen. Anderzijds wordt het materiaal waarmee we werken alsmaar technischer. Het is evident dat dit zijn repercussies op het vlak van onderhoud heeft. Maar we zien ook een probleem bij de exploitatie, die steeds minder kan gebeuren door mensen zonder technische achtergrond.»
De pro’s...
Tot nu toe slaagt het leger er nog steeds in om zijn vacatures relatief gemakkelijk in te vullen. Kolonel Vlasselaer: «Er zijn nog altijd voldoende jongeren die zich geroepen voelen om het land te dienen. Natuurlijk moeten we een inspanning leveren om ze zover te krijgen dat ze effectief voor defensie kiezen. Vandaar dat we jaarlijks verschillende rekruteringscampagnes lanceren.
We promoten het leger via de media, de scholen en jobbeurzen. En daarnaast organiseren we in het voorjaar een aantal grote job-events in verschillende van onze eenheden. Het feit dat bij heel wat vacatures de studies door ons worden betaald en de jobzekerheid, blijken nog steeds twee van onze grootste troeven te zijn om jongeren voor een carrière in defensie te laten kiezen.»
«Daarnaast is er een grote categorie die voor het leger kiest omdat ze avontuurlijk is aangelegd en een job met grote uitdagingen zoekt. Heel wat van onze rekruten vervoegt de gelederen omdat ze werkelijk hun steentje willen bijdragen aan de veiligheid van de maatschappij.
En we zien dat de fysieke kant van een job in het leger eveneens een motiverende factor is. Dan zijn er nog de jongeren die niks met een ‘commerciële’ job willen te maken hebben en ernaar streven om met pure techniek bezig te zijn. Tenslotte blijkt ook de mogelijkheden tot bevelvoering wel een zekere aantrekkingskracht te hebben.»
... en de contra’s
«Daar tegenover staan wel enkele ‘nadelen’ die potentiële kandidaten doen afhaken. Het feit dat ze gedurende hun carrière in verschillende kazernes kunnen worden gestationeerd, is een nefaste factor. Tweede grote reden is onze methode om jobs toe te kennen.
In het leger gaan omdat je gebrand bent op een carrière in het onderhoud van pakweg gevechtsuitrustingen, is nutteloos. Gewoonweg omdat het totaal niet zeker is of je die job je hele loopbaan zal kunnen doen. Want wij werken als volgt: diegene met de hoogste punten krijgen als eerste de gelegenheid om te kiezen welke vacature ze willen invullen. Aan de anderen wordt een job toegewezen die ze niet kunnen weigeren.»
Helpen kiezen....
Een belangrijke uitdaging van het leger is de rekruten te begeleiden in hun studiekeuze eenmaal ze zijn gerekruteerd. Kolonel Vlasselaer: «Velen hebben eigenlijk geen idee welke job ze precies willen of kunnen doen bij ons. Vandaar dat we via gesprekken peilen naar hun interesses, behaalde diploma’s, vaardigheden, opgedane kennis en ervaringen, zodat ze uiteindelijk voor de studierichting kiezen waarin ze zich goed voelen en die ze ook aankunnen.
Want aangezien wij de kosten voor de opleiding dragen, streven we natuurlijk naar een minimaal faalpercentage. En ik moet toegeven dat we het blijkbaar niet zo slecht doen. Want in de technische richtingen, zowel op lager als hoger niveau, behaalt een zeer hoog percentage van onze studenten hun diploma.»
Ingenieurs in het leger
Maar hoe gaat alles nu in zijn werk? Potentiële burgelijk ingenieurs worden door de Koninklijke Militaire School aangeworven en krijgen na hun diploma automatisch de status van officier.
Er zijn twee afdelingen: de niet-technische afdeling SSMW en de afdeling polytechniek die het diploma van burgerlijk ingenieur aflevert. De school biedt vier studierichtingen aan: telecom, ballistiek, mechanica en constructie. Het accent van de opleiding ligt op het academische gedeelte, maar het lessenpakket omvat ook militaire lessen en sport. Daarnaast worden de studenten tijdens de vakanties op kamp gestuurd.
Kolonel Vlasselaer: «Rekruten die graag industrieel ingenieur willen worden, moeten school lopen in een burgerinstelling. Ook zij krijgen na afstuderen de titel van officier. Deze studenten worden eveneens in de vakanties op kamp gestuurd. En na het behalen van hun diploma krijgen ze een extra militaire opleiding van een zestal maanden vooraleer ze in hun eenheid worden ondergebracht.
Tenslotte rekruteert Defensie ook ingenieurs op basis van hun diploma. Zo zijn er dit jaar vacatures voor ingenieurs die reeds een diploma hebben in elektromechanica, ICT, telecommunicatie of bouwkunde. Ook zij worden aangenomen als officier.»
En wat met de technici?
Technisch personeel krijgt de titel van onderofficier of vrijwilliger. Deze jongeren worden gerekruteerd op basis van hun diploma of worden door defensie gevraagd om een specifieke opleiding te volgen.
Kolonel Vlasselaer: «Iedereen krijgt wel eerst een militaire opleiding. Vervolgens kijken we in functie van de vacatures en de interesses van de kandidaten in welk domein ze zich best specialiseren. Soms gebeurt het dat we ze naar een burgerschool sturen, maar dat komt eigenlijk niet zo vaak voor. Veelal lopen ze stagens bij producenten of krijgen ze een vorming via een privaat opleidingscentrum.»
«Belangrijk om te melden, is dat zowel ingenieurs als gewoon technisch personeel veelal nog zes à twaalf maanden binnen hun eenheid worden opgeleid. Want veel van de uitrustingen zijn zo specifiek dat je er nog extra over moet bijleren. En de beste manier om dit te doen, is door in de praktijk mee te draaien onder begeleiding van een ervaren medewerker.»
Ook niet-militairen...
De mogelijkheden om in het leger als ingenieur of technieker aan de slag te kunnen, zijn enorm groot. Er zijn de transportmiddelen (voertuigen, vliegtuigen en helikopters, schepen), allerhande constructies en technische installaties, ICT, koks (valt onder de benoeming techniek in het leger), bewapening, gespecialiseerde kledij, specialisten radar, sonar en avionics, elektriciens, lassers, ...
Juist omwille van die diversiteit blijkt het toch niet altijd even evident te zijn om voor alle vacatures de geschikte kandidaat te vinden. Vooral de jobs die een sterke specialisatie vereisen, durven nogal eens een probleem te vormen. Kolonel Vlasselaer: «Denk maar aan geografen, medisch personeel, bepaalde ICT-jobs,... Maar we zien zelfs dat het om een gewone elektricien of vliegtuigtechnicus kan gaan.»
«Gelukkig heeft het leger voor dergelijke situaties uitwijkmogelijkheden. Sinds enkele jaren mogen ook wij werkkrachten ‘importeren’ uit het buitenland. Want niet-Belgen mogen solliciteren om bij het Belgische leger te komen, toch zolang ze over een Europees paspoort beschikken.
Maar de eerlijkheid gebiedt me om toe te geven dat we zelden van deze mogelijkheid gebruik maken om vacatures in te vullen. Wat we wel alsmaar vaker doen, zijn 'aanwervingen via SELOR’ waarbij we burgers met een specifiek diploma rekruteren. Deze mensen worden van de militaire opleiding en fysieke trainingen vrijgesteld. Momenteel gaat het al om een vijftigtal personen per jaar, en ik verwacht dat dit aantal alleen maar zal toenemen.»
«Eigenlijk vind ik dat geen slechte evolutie. Want ze geven een zekere stabiliteit aan de eenheid: ze zijn er immers altijd en kunnen niet worden opgeroepen voor missies of militaire opleidingen. Deze werknemers kunnen met andere woorden 100% renderen op hun technische job en de continuïteit van exploitatie, onderhoud of uitwerking van nieuwe projecten garanderen.»
Eenmaal bij het leger, altijd bij het leger?
Vraag is natuurlijk of de jongeren na hun diploma ook daadwerkelijk in het leger blijven. Of zien ze het als een goedkope manier om te studeren? Kolonel Vlasselaer: «Er zijn er die tijdens de opleiding zelf afhaken omdat de fysieke proeven toch zwaarder uitvallen dan verwacht.
Maar dat betreft een minderheid. Eens de opleiding voorbij is, ondervinden we eigenlijk weinig problemen van mensen die ons verlaten. Het verloop in het totale leger is kleiner dan in een gemiddeld bedrijf, terwijl iedereen wel de vrijheid heeft om na een rendementsperiode van anderhalf keer de studietijd ontslag te nemen.
Degenen die het leger verlaten, doen dit veelal om praktische redenen: ze zijn te ver van huis gestationeerd of ze krijgen het moeilijk met de fysieke kant van de job. Verloop omwille van economische redenen zien we quasi nooit.»
«Het is inderdaad wel zo dat een ingenieur in de piek van zijn carrière wellicht meer in de privé kan verdienen. Maar als je het totale plaatje van de loopbaan bekijkt, dus inclusief het gratis studeren en het pensioen, dan komt de vergoeding min of meer overeen met die van een goed betaalde ingenieur in de privé. Ook is het zo dat je in het leger wel degelijk carrière kunt maken en de ladder opklimmen, wat eveneens een positief effect op het loon heeft.»
«En er is de mogelijkheid om na enkele jaren totaal iets anders te gaan doen: het volstaat om intern te solliciteren op openstaande vacatures. Wellicht zijn wij één van de enige werkgevers in het land die zoveel verschillende carrièremogelijkheden kan aanbieden!»
(foto's: Belgian Defence)
door Els Jonckheere, Engineeringnet
