ENGINEERINGNET.NL - Vandaag staat al vast dat door de toename van elektriciteit uit duurzame bronnen zoals wind en zon op termijn de reserve uit conventionele elektriciteitsproductie zoals kolen- en gascentrales zal teruglopen. De beheerders van de nationale hoogspanningsnetten zetten daarom al de nodige stappen om zich voor te bereiden op de zogenaamde slimme energienetten van de toekomst.
Het Nederlandse TenneT bijvoorbeeld ging eerder samen met het bedrijf The New Motion al van start met een pilot om via laadpalen voor elektrische auto's primair reservevermogen aan het net ter beschikking te stellen. De bedoeling van dit project is dat de batterijen van duizenden elektrische auto's op momenten van stroomtekort op het elektriciteitsnet inspringen en zorgen voor een stabiele frequentie. Ze nemen zo de rol van de klassieke elektriciteitscentrales gedeeltelijk over.
Nu gaat de TenneT een stapje verder door samen met vier andere partijen - Engie, KPN, Peeeks en Senfal - een nieuwe pilot op te zetten. De vijf gaan onderzoeken of andere 'bronnen' dan de conventionele centrales een rol kunnen spelen in het leveren van dit primair reservevermogen om afwijkingen in de Europese netfrequentie te compenseren. Ze denken onder meer aan (sturing van) combinaties van watergemalen (waterzuiveringsinstallaties), koelinstallaties, WKK's, (gebruikte) batterijen, warmteboilers, zonnepanelen en windmolens.
Eerder dit jaar deed TenneT hiervoor een oproep aan partijen die een product kunnen leveren dat voldoet aan de gestelde specificaties op het gebied van regelsnelheid, maar die tegen barrières aanlopen die deelname aan de reguliere veilingen verhinderen. Op basis van selectiecriteria als schaalgrootte, tijden van levering, productportfolio en mogelijkheden tot dataoverdracht werden uiteindelijk de vier genoemde partijen geselecteerd.
Ook voor het contracteren van regel- en reservevermogen
gaat TenneT binnenkort onderzoeken of het mogelijk is om in de toekomst nieuwe partijen te contracteren. Omdat het bij regel- en reservevermogen om grote vermogens gaat, wordt dat op dit moment altijd geleverd door de grote producenten. Partijen met een directe aansluiting en partijen die meer dan 60MW produceren zijn zelfs verplicht om regel- en reservevermogen beschikbaar te stellen. Door de toename van duurzame productie is het niet vanzelfsprekend dat er in de toekomst altijd voldoende regel- en reservevermogen beschikbaar blijft. Daarom gaat TenneT op zoek naar nieuwe partijen (al dan niet in samenwerkingsverband) die met nieuwe productie of kleinere vermogens wellicht geïnteresseerd zijn om aan een pilot deel te nemen.
TenneT verwacht in dit verband in de loop van het najaar te starten met de eerste verkennende gesprekken. De verwachting is dat er in de loop van 2017 begonnen kan worden met een pilot rond het contracteren van regel- en reservevermogen.
Ben Voorhorst, operationeel directeur TenneT: "In de komende jaren zal de opwekking van duurzame elektriciteit een vlucht nemen en zullen er momenten komen waarop er nauwelijks meer grote centrales draaien. Juist dan is er flexibiliteit nodig om fluctuaties op te vangen."
ACHTERGROND
De stabiliteit van het net is belangrijk om storingen of uitval van elektriciteit te voorkomen. Het is de taak van Elia in België en TenneT in Nederland om te zorgen voor een stabiele frequentie van het gekoppelde elektriciteitsnet. Voor een stabiele frequentie moet het aanbod van elektriciteit exact overeenkomen met de vraag. Op elk moment, real time, moet ervoor gezorgd worden dat de overschotten of tekorten tot een minimum beperkt worden.
We noemen dit balanshandhaving. Op het moment dat vraag en aanbod uit balans is heeft dat een afwijking in de frequentie tot gevolg. Die frequentieafwijkingen dienen zo veel mogelijk beperkt te worden en momenteel gebeurt dat met name door conventionele centrales die meer of juist minder elektriciteit leveren, het zogenoemd primair reservevermogen wat TenneT en Elia inkopen.
