ENGINEERINGNET.BE - De laatste jaren is er veel aandacht voor de replicatiecrisis in de wetenschap.
Vooral in de sociale wetenschappen en geneeskunde blijkt onderzoek bij herhaling vaak niet dezelfde uitkomst te geven. De nieuwe theorie van de Vrije Universiteit (VU) gaat hier verandering in brengen.
De standaardmethode om hypotheses te toetsen is al ruim honderd jaar de p-waarde. Daarmee bepalen wetenschappers of een uitkomst statistisch significant is. Bij veelbelovend onderzoek mogen onderzoekers geen proefpersonen toevoegen.
Vaak doen ze dit toch. Dit kan leiden tot fout-positieven: het lijkt alsof je iets gevonden hebt, bijvoorbeeld dat een medicijn beter werkt dan een placebo, maar dat is niet zo.
Een deel van dit probleem wordt veroorzaakt door de wiskunde achter de p-waarde. VU-wetenschapper Rianne de Heide is een van de pioniers van een nieuwe theorie voor hypothesetoetsen, de e-waarde.
Deze nieuwe theorie is veel flexibeler: als onderzoeker mag je bijvoorbeeld kijken naar je resultaten en op basis daarvan besluiten of je nog meer proefpersonen aan je experiment toevoegt, maar de kans op fout-positieven blijft heel klein.
Voor het onderzoek bedachten onderzoekers van de VU niet alleen de theorie, maar De Heide schreef ook software om de methodes te testen op echte data en te vergelijken met bestaande methodes.
In 2019 zetten de onderzoekers hun eerste paper over deze theorie online. Samen met andere wetenschappers kwam zo een gezamenlijke beweging voor betere wetenschap in gang.
Verschillende onderzoeksgroepen over de hele wereld bestuderen en ontwikkelen deze theorie. Dit heeft al geleid tot de eerste softwarepakketten die iedereen kan gebruiken.
Nu is het tijd voor de volgende stap: de p-waarde vervangen door deze theorie, en daarmee een enorme verbetering doorvoeren in de manier waarop in feite alle toegepaste wetenschap wordt uitgevoerd.
Volgens de onderzoekers is de theorie nu ver genoeg ontwikkeld om de manier waarop wetenschap wordt beoefend totaal te veranderen in de komende decennia.
