Telescoop STO2 geland en data veilig gesteld

De telescoop STO2, die in december 2016 met Nederlandse detectoren rond de zuidpool cirkelde om gaswolken tussen de sterren te onderzoeken, is 30 december veilig weer geland.

Trefwoorden: #Antarctica, #gaswolken, #NASA, #sterren, #STO2, #telescoop, #TU Delft

Lees verder

research

ENGINEERINGNET.NL - De NASA-telescoop heeft twintig dagen op 39 kilometer hoogte met de poolwervelwind mee gecirkeld.

In die periode heeft STO2 zoveel mogelijk straling op de frequenties 1,4 en 1,9 THz opgevangen om respectievelijk geïoniseerd stikstof (NII) en geïoniseerd koolstof (CII) te vinden in een deel van onze eigen Melkweg. Deze stoffen wijzen op het proces van stervorming vanuit stof en gas.

De 4,7 THz detector die elektrisch neutraal atomair zuurstof (OI) zou blootleggen werkte ook. Maar in het systeem rond de lokale oscillator die een vereist referentiesignaal van 4,7 THz moest genereren ging helaas iets mis.

Een elektronische component die nodig is voor de communicatie tussen deze lokale oscillator en ground control was oververhit geraakt door de zon. OI verraadt dat een ster daadwerkelijk geboren wordt, een gewilde waarneming voor astronomen. Zeker als die waarneming voor het eerst wordt gedaan zonder dat de aardatmosfeer er tussen zit, zoals met STO2 mogelijk werd.

STO2 projectleider voor SRON en de TU Delft Jian-Rong Gao en zijn team zijn best teleurgesteld over het uitblijven van de 4,7 THz waarnemingen, maar daarentegen erg blij met de vele data op de andere twee frequenties. Die gingen, na een aanvankelijke hobbel in het oriëntatiemechanisme voor de telescoop erg goed.

Jian-Rong Gao: “Als de ruwe data verwerkt zijn en spectraallijnen laten zien voor CII en NII, dan heeft STO2 het tot dusver in kaart gebrachte gebied voor deze stoffen drastisch uitgebreid.”

STO2 werd op 9 december opgelaten vanaf Antarctica. De poolwervelwind zorgt dat ballonmissies ook weer kunnen neerkomen op een plek waar je bij kunt: langs de South Pole Traverse, een soort Antarctische ‘snelweg’ tussen de Zuidpool en McMurdo.

Toen de koelvloeistof voor de supergeleidende detectoren (vloeibare Helium) op raakte, is STO2 daar dan ook geland, nadat de data veilig waren gedownload naar computers op aarde. Op 10 januari is de telescoop opgehaald om te worden teruggebracht naar McMurdo.

STO2 is een verkennende missie onder leiding van de Universiteit van Arizona voor astronomie op deze TeraHertz frequenties. NASA zal op 24 januari de Universiteit van Arizona bezoeken om te beslissen over GUSTO.

Dit is ook een ballonmissie, maar met een langere duur (ongeveer honderd dagen) en effectievere instrumenten aan boord. GUSTO krijgt dan voor zowel NII, CII als OII camera’s van elk 8 pixels, wederom ontwikkeld door SRON en de TU Delft.

De teams van prof. dr. Alexander Tielens (Universiteit Leiden) en prof. dr. Floris van der Tak (SRON/Rijksuniversiteit Groningen) dragen straks bij aan de wetenschappelijke analyse van de waarnemingen.


(bron en foto: TU Delft)