ENGINEERINGNET.NL - Optische verbindingen zoals glasvezels worden steeds meer de standaard voor dataverkeer doordat elektrische kabels tegen hun grenzen aan lopen. Op langere afstanden is vrijwel alle datatransmissie al optisch.
Ook binnen computersystemen en microchips groeit het dataverkeer exponentieel, maar dat verkeer is nog altijd elektronisch, en dat wordt steeds meer een knelpunt. Deze verbindingen (‘interconnects’) zijn nu al verantwoordelijk voor het grootste deel van het totale energieverbruik van chips.
Daarom werken veel wetenschappers wereldwijd aan het mogelijk maken van optische (fotonische) interconnects. Cruciaal daarin is de lichtbron, die de data omzet in lichtsignalen. Die moet klein genoeg zijn om te passen in de microscopische structuren van microchips.
Tegelijkertijd moet het uitgangsvermogen en de efficiëntie goed zijn. Dat laatste is een uitdaging, want kleine lichtbronnen met vermogens van nano- of microwatts, bleken tot nu toe bijna altijd erg inefficiënt.
Onderzoekers aan de TU/e hebben nu een led ontwikkeld van slechts enkele honderden nanometers groot, met een geïntegreerd lichtkanaaltje (waveguide) voor transport van het lichtsignaal.
Deze geïntegreerde nano-led doet het qua efficiëntie zeker 1.000 keer beter dan de beste elders ontwikkelde varianten. De winst halen de Eindhovense onderzoekers vooral met de kwaliteit van de geïntegreerde koppeling van de lichtbron (de led) en het lichtkanaaltje.
Ze verspillen daar veel minder licht en krijgen dus veel meer licht in het kanaaltje. De efficiëntie van de nieuwe nano-led ligt nu nog tussen de 0,01 en 1%, en de onderzoekers verwachten dat ze daar binnenkort ruim boven zitten, dankzij een nieuwe productiemethode.
Een andere belangrijke eigenschap van de nieuwe nano-led is dat hij is geïntegreerd in een silicium ondergrond, op een membraan van indiumfosfide. Silicium is het basismateriaal voor microchips, maar het is niet geschikt voor lichtbronnen, en dat is indiumfosfide wel.
Verder blijkt uit testen dat het nieuwe element elektrische signalen razendsnel omzet in optische signalen en datasnelheden aankan van meerdere gigabits per seconde.
De Eindhovense onderzoekers denken dat hun nanoled een levensvatbare oplossing is om de rem te halen van de groei van het dataverkeer in chips. De ontwikkeling is echter nog niet ver genoeg om overgenomen te worden door de industrie, en de benodigde productietechnologie moet nog van de grond komen.
(bron en foto: TU/e)
Op de foto:
Een foto van de nano-led en enkele details, gemaakt met een elektronenmicroscoop.
Het onderzoek maakt deel uit van het Zwaartekrachtprogramma ‘Research Centre for Integrated Nanophotonics’ dat aan de TU/e wordt uitgevoerd. Het Institute for Photonic Integration van de TU/e is een van de meest toonaangevende onderzoekscentra wereldwijd op gebied van geïntegreerde fotonica.
