Satelliet maakt unieke beelden van wereldwijde luchtvervuiling

De eerste beelden van Tropomi laten nu al zien dat de Nederlandse technologie van onschatbare waarde is voor gerichte aanpak van luchtvervuiling wereldwijd.

Trefwoorden: #CO2, #CO2-uitstoot, #ESA, #luchtvervuiling, #Satelliet, #SRON, #Tropomi

Lees verder

Techniek

( Foto: Contains modified Copernicus data/Processed by KNMI )

ENGINEERINGNET.NL - Bronnen en omvang van luchtvervuiling zijn wereldwijd door Tropomi scherper in beeld gebracht dan ooit tevoren. Op het mondiale beeld is vooral de luchtvervuiling in Azië goed zichtbaar, met name China en India.

Daar stoten industrie, huishoudens en het transport normaal al veel koolmonoxide uit, maar in november is dat nog meer doordat boeren na de oogst landbouwresten verbranden om weer schone akkers te krijgen.

Daarnaast is er een sterke uitstoot van koolmonoxide te zien in Zuid-Amerika (ontbossing), Centraal en Zuid-Oost Afrika (savannebranden) en West- en Noordwest-Australië (bushbranden).

Tropomi werd op 13 oktober gelanceerd op de Europese satelliet Sentinel-5P, die ESA bouwde als onderdeel van het omvangrijke aardobservatieprogramma Copernicus van de Europese Commissie. Na het inregelen van de satelliet is Tropomi nu klaar voor gebruik.

In Nederland zijn het de onderzoekers van het KNMI en het Nederlands ruimteonderzoeksinstituut SRON die de eerste gegevens van Tropomi omzetten in beelden. SRON gaf zo een eerste beeld van de verspreiding van koolmonoxide, een gas dat vrijkomt bij de verbranding van biomassa en fossiele brandstoffen. En het KNMI biedt een eerste blik op stikstofdioxide, dat vrijkomt door verkeer en industriële activiteit.

Met enkele dagen meten ontstond al een beeld van de uitstoot van koolmonoxide over de hele wereld. Opvallend is de wolk boven het Amazonegebied, veroorzaakt door branden die te maken hebben met de grootschalige ontbossing. Maar ook de luchtvervuiling in Noord-India en aan de Chinese Oostkust is duidelijk zichtbaar.

"Voorheen hadden we daar jaren voor nodig", zegt SRON-onderzoeker Ilse Aben. "We waren er altijd van overtuigd dat Tropomi dit zou moeten kunnen maar het echt zien was toch wel even andere koek. Heel indrukwekkend."

Inzoomen met Tropomi is ook goed mogelijk. Zo laat een beeld van de Italiaanse Povlakte zien dat daar de luchtvervuiling, die vooral wordt veroorzaakt door vervoer en de verwarming van gebouwen, een beetje blijft hangen tussen de bergketens.

In Nederland vallen vooral de wolken van stikstofdioxide op, veroorzaakt door verkeer en industrie. De waarde van Tropomi zit hem hier in het feit dat we goed kunnen onderscheiden wat nu de precieze bronnen zijn, hoe de concentraties variëren per dag en wat bijvoorbeeld de invloed van de wind is.

De hoeveelheid data die Tropomi naar de aarde stuurt is gigantisch. Tropomi maakt spectra, metingen van uiteengerafeld licht. Per spectrum meet Tropomi bijna 4.000 golflengtes tegelijk. Per seconde maakt Tropomi 450 spectra. Dat betekent dat het instrument per dag 20 miljoen spectra naar de aarde stuurt.

Tropomi is een samenwerking tussen Airbus Defence and Space Netherlands, KNMI, SRON en TNO, in opdracht van het NSO en ESA. Airbus DS NL is hoofdaannemer voor het ontwerp en de bouw van het instrument. TNO is verantwoordelijk voor het optisch ontwerp. De wetenschappelijke leiding is in handen van het KNMI en SRON.


Op de foto:
Dit is de NO2 concentratie op 7/11. De gebieden zonder waarden zijn bewolkt. Hier zijn heel goed de pluimen van Brussel, Antwerpen, Rotterdam/Den Haag, Amsterdam en Ruhrgebied te zien. Dit is uniek, nog nooit eerder zijn dergelijke beelden vanuit de ruimte gemaakt.