ENGINEERINGNET.BE - Voortdurende innovatie bij het ontwerpen van nieuwe chemicaliën en materialen, zoals nanodeeltjes, brengt potentiële gezondheids- en milieurisico's met zich mee.
De Nederlandse kennisinstelling TNO streeft daarom naar een paradigmaverschuiving door veiligheid en duurzaamheid in de vroegste stadia van productontwikkeling te integreren, ofwel Safe and Sustainable by Design (SSbD).
Een systematische en geïntegreerde SSbD-aanpak omvat het definiëren van criteria voor functionaliteit, veiligheid en duurzaamheid, snelle screening van geselecteerde aspecten, transparante visualisatie van SSbD-factoren en evaluatie- en beslissingsondersteuning.
Het Decision Support System (DSS) van TNO scoort en visualiseert SSbD-parameters op transparante wijze. Dit model wordt nu verder ontwikkeld binnen het EU-project HARMLESS.
Doel is om nieuwe tools, richtlijnen en beslissingsondersteuning te creëren voor het afwegen van functionaliteit en risico’s bij de ontwikkeling van de volgende generatie nanomaterialen. TNO leidt de toolontwikkeling, dat in 2024 zal resulteren in een gebruiksvriendelijk DSS voor complexe nanomaterialen.
Wouter Fransman, Principal Investigator bij TNO: “Deze tools geven een wetenschappelijke onderbouwing van gezond verstand kwesties in een vroeg R&D-stadium. We streven naar afstemming op het Europese SSbD-raamwerk om gelijke tred te houden met de wetgeving."
"Het project is datagedreven en verzamelt uitgebreide in vitro en in vivo toxiciteits- en blootstellingsgegevens om de gevaren van deze complexe materialen beter te voorspellen en de risico's ervan te beoordelen."
“De afgelopen tien jaar is er veel gediscussieerd over SSbD, maar de implementatie ontbreekt. Het is onze missie om van discussie naar actie te gaan. Hoewel er veel kaders en meningen zijn, zijn er maar weinig die duidelijke richtlijnen geven voor de implementatie in de sector. Wij willen die duidelijkheid bieden. Naast strategisch advies en DSS-tools bieden we een in vitro testlab voor experimenten en metingen. Deze multidisciplinaire aanpak en toegepaste kennis waarderen onze partners in TNO.”
Ook is er een maatschappelijk debat nodig over aanvaardbare incidentniveaus, aldus Fransman. "De wetgeving schuift op richting een afweging tussen de voordelen van chemische stoffen en de potentiële schade. In de nabije toekomst moeten chemische bedrijven aantonen dat de toegevoegde waarde van hun producten opweegt tegen eventuele negatieve bijwerkingen.”
