ENGINEERINGNET.BE - Onder begeleiding van prof Educatiewetenschappen, Katrien Struyven onderzocht Esther Gheyssens aan de VUB voor haar masterproef onderwijskunde wat in het secundair onderwijs het draagvlak is voor de hervormingen van Vlaamse onderwijsminister Pascal Smet.
Gheyssens hanteerde de 'case study' als onderzoeksmethode. In totaal werden 4 directies, 42 leerkrachten, 11 leerlingbegeleiders en 11 vakgroepvoorzitters in vier secundaire scholen mondeling bevraagd. Daarnaast nam ze van 672 leerlingen een enquête af.
'Er zijn grote problemen, en die vragen grote oplossingen', is een van de conclusies. 'Het een zogenaamd masterplan omvat slechts enkele verschuivingen die voor de scholen vrijblijvend zijn. En dat is jammer, want het onderzoek toont dat de knelpunten in het onderwijs omvangrijker zijn dan gedacht'.
Bijvoorbeeld: in het ASO zou amper 10% van de leerlingen spontaan voor technisch- of beroepsonderwijs kiezen. Ongeveer 55% van de leerlingen in het KSO, TSO of BSO zijn pas daar beland toen het elders niet lukte.
Dat reflecteert zich ook bij de leerkrachten: de helft van de leraren uit het KSO, TSO of BSO is te vinden zijn voor vernieuwing om het watervalsysteem op te lossen. Bij leerkrachten in het ASO – die (mogelijk) minder geconfronteerd worden met de problemen - is de drang om te hervormen veel minder groot.
Opvallend is dat leerlingen en leerkrachten per school in dezelfde richting denken. De schoolcultuur speelt dus een grote rol. En die is verschillend van school tot school.
De meeste leraars zijn het erover eens dat er iets moet gebeuren: die draagkracht is er. Veel leerkrachten zien 'slechte reputatie' als de oorzaak van het watervalsysteem. “Maar grote problemen vragen grote oplossingen”, verwoordde één van de directies zijn bezorgdheid tijdens het onderzoek.
De houding om krachtdadig in te grijpen vinden veel leerkrachten blijkbaar niet terug in de plannen van Smet. Uit de masterproef van Gheyssens: "Het regeerakkoord is een zogenaamd masterplan maar omvat slechts enkele verschuivingen die bovendien vrijblijvend zijn voor de scholen. Dit laatste brengt een groot risico met zich mee. De onderzoeksresultaten tonen namelijk aan dat er grote verschillen zijn tussen de scholen.'
'Zo namen twee ASO-scholen die dezelfde richtingen aanbieden en zich daarenboven in dezelfde straat bevinden deel aan dit onderzoek. De resultaten tonen dat de ene school amper 7% zittenblijvers telt en de andere ruim 30%. Wanneer scholen naar eigen keuze mogen hervormen dreigt de kloof tussen de scholen (en tussen maatschappelijke groepen) nog groter te worden'.
In zijn huidige vorm is de draagkracht om de hervormingsplannen van minister Smet te realiseren miniem, blijkt uit de onderzoeksresultaten: 'dit akkoord strookt niet met de resultaten van dit onderzoek', concludeert Gheyssens.
'Vooraleer een vernieuwing geïmplementeerd kan worden, dient de draagkracht ervoor binnen de scholen vergroot te worden. Leerkrachten kunnen niet van vandaag op morgen leren hoe zij dienen te differentiëren, het probleem mag niet louter verschoven worden naar een tweede graad, scholen dienen ingelicht te worden, leerkrachten en scholen moeten samenwerken en een tweede fiasco zoals het VSO moet absoluut vermeden worden'.
'Niemand van de bevraagde leerkrachten en directies zegt volmondig 'ja' tegen de plannen voor het onderwijs', klinkt het.
MASTERPROEF AANVRAGEN
De redactie zendt u de volledige masterproef toe op eenvoudige aanvraag.
Email: redactie@engineeringnet.be
