Kwantum fysici ontrafelen kleurveranderingen van kameleon

Zwitserse wetenschappers zijn er in geslaagd om aan te tonen hoe de kameleon erin slaagt zijn kleur zo drastisch te veranderen. Niet door pigmenten maar door kristallen in de huid.

Trefwoorden: #kameleon kleur veranderen, #kwantum fysici, #Michel Milinkovitch, #nanokristallen kleur, #nanokristallen lichtgolven, #Universiteit van Genève

Lees verder

research

( Foto: Wikipedia )

ENGINEERINGNET - Kameleons kunnen hun huidskleur zeer snel en drastisch veranderen naargelang de sociale omgeving waarin ze zich bevinden.

Zwitserse kwantum fysici slaagden erin om samen met biologen van de Universiteit van Genève dit fenomeen te verklaren.

Het zijn geen pigmentcellen in de huid die verantwoordelijk zijn voor de opvallende kleursveranderingen zoals eerder werd aangenomen maar wel nanokristallen die als een maliënkolder doorheen de opperste huidlagen lopen. In een diepere huidlaag bevinden zich grotere kristallen die minder goed georganiseerd zijn en in staat zijn infrarood te reflecteren.

Door de twee lagen kristallen zijn de dieren in staat zowel hun kleur aan te passen aan de omgeving of de situatie als hun temperatuur te regelen.

Pigmentatie kon vroeger misschien wel verklaren hoe kameleons erin slagen hun huid een meer sombere of donkere kleur (van geel naar bruin) te geven maar hoe de meer felle kleuren (zoals blauw) tot stand komen was niet duidelijk.

Het is dankzij de samenwerking tussen biologen en kwantum fysici dat het fenomeen aan het licht kwam. De felle kleuren worden veroorzaakt door optische structuren in microscopische kristallen in de huid.

"Deze nanokristallen zijn georganiseerd in alternerende lagen tussen cytoplasma in de kern van iridoforen of lichtreflecterende cellen. Deze laagjes gaan selectief bepaalde lichtgolven reflecteren zodat we bepaalde kleuren waarnemen." legt Prof. Michel Milinkovitch van de Universiteit van Genève uit.

Het dier kan zelf de cellen regelen en zo bepalen welke kleur hij uitstuurt. Als de kameleon rustig is, iq het maliënkolder van cellen gesloten en stuurt hij een blauwe of koude kleur uit. Bij opwinding kan hij andere kleuren reflecteren zoals fel rood.

In de diepere huidlaag zorgt een tweede laag van iridofore cellen voor het regelen van de temperatuur van het dier.

De combinatie van deze twee lagen iridofore cellen is uniek in de wereld van de reptielen en verklaart waarschijnlijk mede hoe het dier al heel wat evoluties kon blijven overleven.